NPK PUBLICATIES - SOEMOED - JAARGANG 44, NUMMER 1
Syrië, Palestina & Hillary
Vrijwel dagelijks worden wij via de media geconfronteerd met zeer deprimerende beelden en informatie over het drama dat zich al vijf jaar in Syrië voltrekt: de grote aantallen doden en gewonden, de verwoesting van hele stadswijken en de niet-aflatende stroom vluchtelingen – binnenslands, in de regio en in Europa.
Palestijnse vluchtelingen in Syrië hebben hun aandeel in de ellende volop gehad. Een groot aantal van hen heeft zich gedwongen gezien naar elders te vluchten en is veelal buiten Syrië – in Libanon, Jordanië, Turkije – of buiten de regio terecht gekomen – van Scandinavië tot Australië (waaronder ook in Nederland en België).
In het laatste geval zijn Palestijnse vluchtelingen letterlijk en figuurlijk nog verder van huis geraakt. De hechte Palestijnse vluchtelingengemeenschap in Syrië is uiteengeslagen. Families zijn uiteengerukt en over de wereld verspreid geraakt. Palestijnen spreken van de Tweede Nakba (Arabisch voor Catastrofe; de eerste voltrok zich in 1948, rondom het ontstaan van de Staat Israel).
Uitzicht op een uitweg uit het drama in Syrië is er vooralsnog niet. Te vrezen valt dat daarvan pas sprake zal zijn wanneer de strijdende partijen – het Assadregime (de eerst verantwoordelijke voor het uitbreken van de burgeroorlog) tegenover zijn binnenlandse tegenstanders, plus de strijdgroepen die zich als handlangers van regimes in de regio in de strijd hebben gemengd – de fase van uitputting hebben bereikt en de eveneens volop betrokken Verenigde Staten en Rusland hun regionale cliënten en bondgenoten tot een politiek vergelijk kunnen dwingen en samen strijdgroepen van salafistische jihadi’s aan te pakken.
Dramatische ontwikkelingen in Syrië hebben het nieuws over ontwikkelingen in Palestina sterk naar de achtergrond gedrukt. De aankondiging door de regering van Israel dat er een reeks nieuwe bouwprojecten binnen en buiten de joodse nederzettingen in gang zal worden gezet, haalt de media nauwelijks nog. Die plannen lijken zich uit te strekken tot het bebouwen van de strook land (E1; zie daarover Soemoed van mei-augustus 2015), die geannexeerd Oost-Jeruzalem verbindt met de grote joodse nederzetting Ma’aleh Adumim en zo de Westelijke Jordaanoever in tweeën deelt. De zoveelste oorlogsverklaring aan de Palestijnen – en tot nu toe een rode lijn voor ‘de internationale gemeenschap’.
Met enige regelmaat vallen er doden onder Palestijnen, die sinds begin oktober in verhevigde mate tegen de zich alsmaar verdiepende kolonisatie en tegen de bezetting opnieuw in opstand komen. Vrijwel zonder uitzondering worden zij bij aanvallen op joodse Israeli’s door politieagenten, soldaten of anderen standrechtelijk geëxecuteerd – in scherp contrast met het lot van de orthodoxe jood die eind juli in Jeruzalem de Gay Pride Parade met een mes aanviel, daarbij enkele demonstranten verwondde, maar die door Israelische politieagenten werd overmeesterd. Volgens de laatste cijfers zijn er sinds de opleving van de protesten 172 Palestijnen en 26 joodse Israeli’s gedood. Steun van buitenaf krijgen de Palestijnen niet. Palestijns geweld wordt door Israel gebruikt om de onderdrukking, bezetting en kolonisatie – lees: structureel geweld – naar ‘de internationale gemeenschap’ te rechtvaardigen.
Steun uit Washington hebben de Palestijnen sinds jaar en dag moeten ontberen en het ziet ernaar uit dat dit onder Hillary Clinton als mogelijke nieuwe president van de Verenigde Staten zo zal blijven. Haar nauwe banden met de meest militante, joods-zionistische, pro-Israel lobbyisten als Haim Saban (zie daarover enkele bijdragen in dit nummer van Soemoed) doen in dit verband het ergste vermoeden. Zij heeft zich inmiddels aangesloten bij het anti-BDS-kamp in Washington, dat een frontale aanval op de gestaag groeiende BDS-beweging heeft ingezet.
In Washington – evenals in de diverse Europese regeringscentra – is het nog altijd niet doorgedrongen, dat de diepe crisis die de Arabische Wereld teistert, aangepakt moet worden door langslepende kwesties zoals die spelen rond Israel-Palestina, Koerdistan en Iran op te lossen. In ons tijdsgewricht blijken salafistische jihadi’s de grote aanjagers van bovengenoemde conflicten te zijn – met geweld in woord en daad tegen shi’ieten, Koerden, yazidi, christenen, joden enzovoort. Het heeft onder meer shi’itisch extremisme uitgelokt, waarin eveneens een groot gevaar schuilt. Om die reden moeten salafistische jihadi’s bestreden worden – in Syrië en Irak, maar ook in Saoedi-Arabië en elders.
Tegelijk moet het beleid erop gericht zijn het welzijn en de rechten van de inwoners van de regio en van diverse bevolkingsgroepen te waarborgen. Dat betekent dat er geen plaats meer is voor repressieve regimes als in Syrië en elders, die veelal door de Verenigde Staten – en in het geval van Syrië door Rusland – worden gesteund. Om mensen een perspectief op een betere toekomst te bieden, moet er voorts een omvangrijk economisch wederopbouwprogramma in de regio opgestart worden.
Op de korte termijn schuilt de beste bestrijding van de strijdgroepen van (soennitische) salafistische jihadi’s in het bieden van perspectieven aan soennitisch Arabische bevolkingsgroepen in Syrië en Irak, die door een samenspel van factoren in de armen van salafistische jihadi’s gedreven zijn of door hen in bedwang worden gehouden. Het verleden heeft geleerd, dat zonder hun steun strijdgroepen van salafistische jihadi’s niet uitgeschakeld kunnen worden.