NPK PUBLICATIES - SOEMOED - JAARGANG 42, NUMMER 6
Marjorie Cohn
Al tientallen jaren richt Israel ongestraft slachtingen aan onder Palestijnen, en wordt het steeds beschermd door de Amerikaanse regering en haar veto in de VN-Veiligheidsraad. Maar de jongste bloedige aanval op Gaza heeft geleid tot meer openlijke discussie over Israelische oorlogsmisdaden – en over medeplichtigheid van de Verenigde Staten.
Door Israel enorme hoeveelheden militaire hulp te geven, hebben leden van het Amerikaanse Congres, president George Bush jr., president Barack Obama en minister van Defensie Chuck Hagel Israelische functionarissen en commandanten bijgestaan bij het bedrijven van oorlogsmisdaden, genocide en misdaden tegen de menselijkheid in Gaza.
Een persoon kan door het Internationaal Strafhof (ICC) [in Den Haag] worden veroordeeld voor een oorlogsmisdaad, genocide of misdaden tegen de menselijkheid als hij of zij ‘bijstand verleent of anderszins behulpzaam is’ bij deze misdaden of bij pogingen daartoe, ‘met inbegrip van het leveren van de middelen om de misdaden te plegen’.
Er is steeds meer bewijs voorhanden dat Israelische leiders en commandanten oorlogsmisdaden, genocide en misdaden tegen de menselijkheid gepleegd hebben zoals die gedefinieerd zijn in het Statuut van Rome voor het Internationaal Strafhof. De door de Verenigde Staten verleende militaire hulp heeft bijstand verleend aan en was behulpzaam bij het plegen van deze misdaden door Israel de militaire middelen voor het begaan van de misdaden te leveren.
Tijdens het recente Gaza-offensief hebben de Israelische Strijdkrachten opnieuw de ‘Dahliye-Doctrine’ gevolgd, die volgens het rapport van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties [van Richard Goldstone] leidt tot ‘het gebruik van onevenredig geweld, het veroorzaken van grote schade, de verwoesting van burgerlijk bezit en infrastructuur en lijden voor burgerbevolkingen’.
Volgens de onderzoeksdienst van het Amerikaanse Congres heeft de regering-Bush er in 2007 mee ingestemd Israel van 2009 tot 2018 voor 30 miljard dollar aan militaire steun te verlenen, in jaarlijkse toevoegingen van 3,1 miljard dollar. Tijdens zijn bezoek aan Israel in maart 2013 beloofde Obama dat de Verenigde Staten, als het Congres daarmee instemde, Israel dergelijke toezeggingen van militaire hulp voor een groot aantal jaren tegelijk zou blijven geven.
Sinds 2012 hebben de Verenigde Staten wapens en munitie ter waarde van 276 miljoen dollar naar Israel gestuurd, de uitvoer van militair vervoermaterieel en hoge technologie niet meegerekend. Van januari tot mei 2014 hebben de Verenigde Staten voor bijna 27 miljoen dollar aan raketwerpers aan Israel geleverd, voor 9,3 miljoen aan onderdelen van geleide projectielen en voor bijna 762.000 dollar aan bommen, granaten en oorlogsmunitie.
Op 20 juli 2014 vroeg Israel om nieuwe munitie, waaronder tankmunitie van 140 mm. en lichtgranaten, en drie dagen later keurde het Ministerie van Defensie de verkoop goed. Alles kwam uit een voorraad munitie ter waarde van 1 miljard dollar die de Verenigde Staten in Israel opgeslagen hebben om door dat land gebruikt te worden; deze heet War Reserve Stockpile Ammunition-Israel (Voorraad Oorlogsreserve Munitie Israel).
Begin augustus 2014 werd een toewijzing van 225 miljoen dollar voor Israels antiraket-defensiestelsel ‘Iron Dome’, dat ook in Gaza gebruikt is, met overweldigende meerderheid goedgekeurd door beide huizen van het Congres en ondertekend door Obama. In de Senaat was de beslissing eenstemmig. Het Huis van Afgevaardigden gaf zonder debat zijn goedkeuring met 395 tegen 8 stemmen.
oorlogsmisdaden
Hierna volgt een samenvatting van de misdrijven, zoals in het Statuut van Rome gedefinieerd, die gepleegd zijn door Israelische leiders met bijstand van Amerikaanse leiders:
(1) Moedwillige levensberoving: De Israelische Strijdkrachten hebben bijna 2000 Palestijnen gedood (ruim 400 kinderen, en ruim 80 procent burgers). Israel gebruikte geschut van 155 millimeter, dit is volgens Human Rights Watch ‘uiterst ongepast in een dichtbevolkt gebied, want geschut van dit type wordt al als nauwkeurig beschouwd als het ergens binnen een straal van 50 meter terechtkomt’.
(2) Moedwillig ernstig lijden of ernstige verwondingen voor het lichaam of de gezondheid veroorzaken: Bijna 10.000 mensen, onder wie 2500 kinderen, zijn gewond. Naban Abu Shaar verklaarde tegenover The Daily Beast dat de lijken die het gevolg leken te zijn van een ‘massa-executie’ in Khuza’a eruit zagen alsof zij ‘gesmolten’ waren en bovenop elkaar waren gestapeld; in het huis aangetroffen kogelhulzen van de aanvalswapens waren gemerkt met ‘IMI’ (Israel Military Industries).
Het VN-Kinderfonds UNICEF heeft verklaard dat het Israelische offensief een ‘rampzalig en tragisch’ effect heeft gehad op de kinderen in Gaza; ongeveer 373.000 kinderen hebben traumatische ervaringen opgedaan en hebben psychologische hulp nodig. De United Nations Relief and Works Agency (UNRWA) verklaarde: ‘Er voltrekt zich een ramp op het gebied van de volksgezondheid. Weet u, de meeste medische faciliteiten in Gaza functioneren niet’.
(3) Onwettige en willekeurige uitgebreide verwoesting en toe-eigening van bezit zonder militaire noodzaak: Tienduizenden Palestijnen hebben hun woning verloren. Ruim 1300 gebouwen zijn verwoest en 752 zwaar beschadigd. Beschadiging van de infrastructuur van riolering en drinkwater heeft twee derde van de inwoners van Gaza getroffen. Op 20 juli hebben de Israelische Strijdkrachten het stadje Khuza’a vrijwel met de grond gelijkgemaakt; iemand telde 360 granaataanvallen in één uur.
Geschat wordt dat de wederopbouw van Gaza 6 miljard dollar zal kosten. Israel heeft de bewoonbare grondoppervlakte van Gaza met 44 procent doen afnemen; het heeft een ‘verboden zone’ voor Palestijnen van 3 kilometer ingesteld; 382 vierkante kilometer grond zal worden samengedrongen tot 213 vierkante kilometer. Oxfam beschreef het niveau van verwoesting als ‘schandalig (...) veel erger dan alles wat we in eerdere [Israelische] militaire operaties gezien hebben’.
(4) Moedwillig een krijgsgevangene of een burger het recht op eerlijke en correcte berechting onthouden: In juli 2014 zijn volgens het Palestinian Prisoners Center for Studies bijna 2000 Palestijnen door de Israelische Strijdkrachten gearresteerd. Tot de gevangenen behoren 15 leden van de Palestijnse Wetgevende Raad [PLC; het parlement van het Palestijns Nationaal Gezag, PNA], ongeveer 240 kinderen, tientallen vrouwen, journalisten, activisten, academici en 62 voormalige gevangenen die bij een eerdere uitruil van gevangenen vrijgelaten waren.
De Israelische Strijdkrachten hebben vele gevangenen na hun arrestatie ter dood gebracht, hetzij door rechtstreeks op hen te vuren, hetzij door hun medische behandeling te weigeren, of door hen dood te laten bloeden. Ruim 445 gevangenen worden in administratieve detentie vastgehouden zonder aanklacht of proces.
(5) Opzettelijk aanvallen richten op de burgerbevolking, op bezittingen van burgers of op humanitaire voertuigen, installaties en personeel: ‘De burgerbevolking in de Strook van Gaza wordt rechtstreeks aangevallen’, zo luidt een gezamenlijke verklaring van ruim 150 juridische deskundigen. De Israelische Strijdkrachten hebben inbreuk gemaakt op het beginsel van ‘onderscheid’, dat opzettelijke aanvallen op burgers of bezittingen van burgers verbiedt.
De Israelische Strijdkrachten hebben 142 scholen gebombardeerd (89 hiervan bestuurd door de VN), waaronder zes VN-scholen waar burgers naartoe gevlucht waren. De Israelische Strijdkrachten hebben vluchtende burgers doodgeschoten. (Waarschuwingen, die bedoeld zijn om burgers de tijd te geven om te vluchten vóór er gebombardeerd wordt, ontslaan Israel niet van zijn wettelijke verplichtingen om geen burgers tot doelwit te maken). De Israelische strijdkrachten hebben herhaaldelijk bombardementen uitgevoerd op Gaza’s enige elektriciteitscentrale en andere infrastructuur, die onherstelbaar beschadigd werden. De Israelische Strijdkrachten hebben een derde van Gaza’s ziekenhuizen gebombardeerd, alsmede 14 klinieken voor primaire gezondheidszorg en 29 ambulances. Minstens vijf leden van het medisch personeel zijn gedood en tientallen anderen gewond.
(6) Opzettelijk aanvallen lanceren in de wetenschap dat zij incidenteel burgers zullen doden of verwonden, of bezittingen van burgers zullen beschadigen, of langdurige ernstige schade aan het leefmilieu zullen aanrichten, als deze aanvallen duidelijk niet in verhouding staan tot het beoogde militaire voordeel: Het beginsel van ‘evenredigheid’ verbiedt onevenredige en buitensporige slachtoffers in vergelijking tot het beweerde bij de aanval behaalde militaire voordeel.
De ‘Dahliye-Doctrine’ schendt dit beginsel rechtstreeks. Op de raketten van Hamas reageren met geschut van 155 millimeter is onevenredig. Er zijn bijna 2000 Palestijnen gedood (ruim 80 procent burgers), en 67 joodse Israeli’s (op drie na allen militairen). De coördinaten van alle VN-faciliteiten zijn herhaaldelijk aan de Israelische Strijdkrachten meegedeeld; niettemin hebben zij deze talrijke malen gebombardeerd. Op de markt van Shuja’iyyah zijn burgers aangevallen.
(7) Onverdedigde steden, dorpen, woningen of gebouwen aanvallen of bombarderen, of opzettelijk aanvallen uitvoeren op godsdienstige gebouwen, onderwijsgebouwen of medische gebouwen die geen militair doelwit zijn: Op 20 juli hebben de Israelische Strijdkrachten het kleine stadje Khuza’a vrijwel met de grond gelijkgemaakt; een man telde 360 granaataanvallen in één uur. De Israelische Strijdkrachten hebben 142 scholen gebombardeerd (89 hiervan bestuurd door de VN), éénderde van Gaza’s ziekenhuizen, 14 klinieken voor primaire gezondheidszorg en 29 ambulances. De Israelische beschietingen verwoestten 41 moskeeën geheel en 120 moskeeën gedeeltelijk.
genocide
(a) Met de opzet een nationale, etnische, raciale of godsdienstige groep te vernietigen: Palestijnen, onder wie primair burgers, en Palestijnse infrastructuur die noodzakelijk is om het leven in stand te houden zijn opzettelijk door de Israelische Strijdkrachten tot doelwit gemaakt.
(b) Het plegen van een of meer van de volgende daden:
(I) leden van de groep om het leven brengen: De Israelische Strijdkrachten hebben bijna 2000 Palestijnen om het leven gebracht.
(II) ernstig lichamelijk of geestelijk letsel toebrengen aan leden van de groep: De Israelische Strijdkrachten hebben 10.000 Palestijnen verwond.
(III) opzettelijk de groep in levensomstandigheden brengen die erop berekend zijn de gehele of gedeeltelijke vernietiging te veroorzaken: De Israelische Strijdkrachten hebben Gaza’s infrastructuur vernietigd; zij hebben Gaza’s enige elektriciteitscentrale uitgeschakeld en woningen, scholen, gebouwen, moskeeën en ziekenhuizen verwoest.
misdaden tegen de menselijkheid
(A) Mensen vermoorden als onderdeel van een uitgebreide of stelselmatige aanval op een burgerbevolking: De Israelische Strijdkrachten hebben Gaza een maand lang onophoudelijk gebombardeerd en daarbij bijna 2000 Palestijnen gedood, van wie ruim 80 procent burgers waren. De Israelische Strijdkrachten hebben opzettelijk Gaza’s infrastructuur verwoest; zij hebben Gaza’s enige elektriciteitscentrale uitgeschakeld en woningen, scholen, gebouwen, moskeeën en ziekenhuizen verwoest.
(B) Vervolging van een groep of collectiviteit op grond van haar politieke, raciale, nationale, etnische of godsdienstige karakter, als onderdeel van een uitgebreide of stelselmatige aanval op een burgerbevolking: De Israelische Strijdkrachten hebben Palestijnen, zowel HAMAS-strijdkrachten als burgers, om het leven gebracht, verwond, standrechtelijk ter dood gebracht en in administratieve hechtenis genomen. De Israelische Strijdkrachten hebben opzettelijk de infrastructuur verwoest van Gaza, dat bewoond wordt door Palestijnen.
VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon heeft verklaard: ‘de massale dood en verwoesting in Gaza heeft de wereld geschokt en beschaamd’. Hij voegde hieraan toe dat het herhaald bombarderen van schuilonderkomens van de VN in Gaza ‘schandalig, onaanvaardbaar en niet te rechtvaardigen’ was.
(C) De misdaad apartheid (inhumane daden gepleegd in de samenhang van een institutioneel bewind van stelselmatige onderdrukking en overheersing door een raciale groep over een andere raciale groep, met het oogmerk dat bewind in stand te houden): Ali Hayek, hoofd van Gaza’s Federatie van Industrieën, die 3900 bedrijven met samen 35.000 werknemers vertegenwoordigt, verklaarde: ‘Na 30 dagen oorlog is de economische situatie als dood. Het schijnt dat de bezetting opzettelijk deze vitale fabrieken die de ruggengraat van de samenleving vormen, verwoestte’.
Israel houdt een illegale afscheidingsmuur in stand die Palestijns grondgebied aantast, en het bouwt illegale joodse nederzettingen op Palestijnse grond. Israel houdt de inwoners van Gaza opgesloten in wat velen ‘de grootste openluchtgevangenis ter wereld’ noemen. Israel beheerst alle in- en uitgangen van Gaza, beperkt de toegang die Gaza tot medicijnen heeft, onderwerpt Palestijnen aan willekeurige arrestatie, onteigent hun bezittingen, houdt gescheiden gebieden en wegen in stand, aparte huisvesting, verschillende rechtsstelsels en onderwijsstelsels voor Palestijnen en joden en verhindert gemengde huwelijken. Alleen joden hebben het recht om terug te keren naar Israel-Palestina, Palestijnen niet.
collectieve bestraffing
Collectieve bestraffing komt niet voor in het Statuut van Rome, maar het wordt wel beschouwd als een ernstige inbreuk op de Vierde Conventie van Genève, hetgeen een oorlogsmisdaad betekent. Collectieve bestraffing houdt in dat een burger gestraft wordt voor een strafbaar feit dat hij of zij niet persoonlijk begaan heeft; vergelding jegens burgers en hun bezittingen (burgerlijke goederen) is verboden.
Klaarblijkelijk met de bedoeling om de strijders van HAMAS weg te vagen, heeft Israel de bevolking van Gaza getroffen met een verwoesting zonder weerga, bijna 2000 mensen om het leven gebracht (ruim 80 procent van hen burgers) en veel van de infrastructuur van Gaza vernield. Dit is collectieve bestraffing.
Op 5 augustus 2014 bepleitte de oudgediende Israelische militaire adviseur Giora Eiland collectieve bestraffing van de bevolking van Gaza met de woorden: ‘Om onze belangen veilig te stellen tegenover de eisen van de tegenpartij moeten wij het kunstmatige, onjuiste en gevaarlijke onderscheid vermijden tussen de mensen van HAMAS, die ‘de slechten’ zijn en de inwoners van Gaza, die zogenaamd ‘de goeden’ zijn’. Dit is exact de strategie die Israel aangewend heeft tijdens zijn recente Gaza-offensief.
De bezetting van Palestijns gebied door Israel vormt ook een collectieve bestraffing. Israel heeft nog steeds de daadwerkelijke controle over Gaza’s grondgebied, luchtruim, zeehaven, elektriciteit, water, telecommunicatie en bevolkingsregister. Israel berooft de inwoners van Gaza van voedsel, medicijnen, brandstof en primaire diensten.
vooruitzichten voor verantwoordingsplicht
Zowel Israel als de Verenigde Staten hebben geweigerd het Statuut van Rome te ondertekenen. Maar als Palestina partij bij het Statuut zou zijn, zou het Internationaal Strafhof rechtsmacht hebben over misdaden op Palestijns grondgebied gepleegd door Israeli’s en Amerikanen. Het Strafhof zou ook rechtsmacht hebben als de VN-Veiligheidsraad de zaak naar het Strafhof verwijst, of als de aanklager van het Strafhof een onderzoek naar de misdaad opent.
De Verenigde Staten zouden elke verwijzing naar het Strafhof door de Veiligheidsraad met een veto treffen. En de aanklager van het Strafhof heeft geen onderzoek geopend. Dus de vraag waarom het gaat is of Palestina het Statuut kan ratificeren en aldus partij bij het Strafhof kan worden.
In 2009 heeft het Palestijns Nationaal Gezag (PNA) een verklaring bij het Strafhof gedeponeerd waarin het de rechtsmacht van het Strafhof aanvaardt. In 2012 heeft de Algemene Vergadering van de VN met overweldigende meerderheid Palestina erkend als ‘niet-lid waarnemersstaat’. Tijdens de huidige oorlog hebben de Palestijnse minister van Justitie en de onderminister van Justitie beiden documenten bij het Strafhof ingediend met de strekking dat de verklaring van 2009 nog steeds geldig is. Op 5 augustus 2014 heeft de Palestijnse minister van Buitenlandse Zaken functionarissen van het Strafhof in Den Haag bezocht en geïnformeerd naar de procedures voor Palestina om partij bij het Statuut te worden.
Op 25 juli 2014 heeft een Franse advocaat namens de Palestijnse minister van Justitie een klacht bij het Strafhof ingediend. De klacht stelt dat Israel oorlogsmisdaden en andere misdaden heeft gepleegd, waarbij verwezen wordt naar Israels militaire bezetting van de Palestijnse gebieden, Israels blokkade van de Strook van Gaza en de voortdurende militaire operaties aldaar.
Op 23 juli 2014 heeft de UN Human Rights Council een commissie van onderzoek ingesteld naar schendingen door Israel van de internationale mensenrechten en het internationaal humanitair recht. De resolutie riep ook de landen die partij zijn bij de Vierde Conventie van Genève op om bij elkaar te komen en op de gestelde schendingen te reageren. Die conventie verplicht de ondertekenaars om schending van de conventie te vervolgen.
Krachtens de algemeen aanvaarde doctrine van universele rechtsmacht kunnen landen buitenlanders berechten wegens oorlogsmisdaden, genocide en misdaden tegen de menselijkheid. Aanklachten wegens genocide kunnen ook worden uitgebracht op grond van de Genocideconventie, waarbij zowel Israel als de Verenigde Staten partij zijn. Deze conventie stelt ook medeplichtigheid aan genocide strafbaar; het verschaffen van militaire hulp door Amerikaanse leiders zou medeplichtigheid betekenen.
Hoewel de regeringen van Israel en de Verenigde Staten blijven volhouden dat Israel slechts handelde uit zelfverdediging tegen het terrorisme van HAMAS, is men wereldwijd een andere mening toegedaan die in tegengestelde richting wijst. Er bestaat overweldigend verzet tegen de Israelische agressie in Gaza en er klinken veel oproepen tot gerechtigheid en verantwoordingsplicht.
Zowel Israelische als Amerikaanse leiders moeten strafrechtelijk vervolgd worden wegens het plegen van deze misdaden en wegens het verlenen van bijstand daaraan.
bron: consortiumnews.com, 8 augustus 2014
Marjorie Cohn is hoogleraar aan de Thomas Jefferson School of Law, plaatsvervangend secretaris-generaal van de International Association of Democratic Lawyers en voormalig president van de National Lawyers Guild (Verenigde Staten)
vertaling: Paul Bakker