NPK PUBLICATIES - SOEMOED - JAARGANG 42, NUMMER 5
soemoed
Nadat op 26 augustus – na 50 dagen van ongekend Israelisch militair geweld tegen de bewoners van de Strook van Gaza – tussen de Palestijnen en Israel een staakt-het-vuren was overeengekomen, zijn Palestijnen daar massaal de straat opgegaan. Niet ‘om de overwinning te vieren’, zoals onze media berichtten. Met ruim 2000 doden, 11.000 gewonden, 100.000 daklozen en 7 miljard dollar aan materiële schade was daartoe geen reden. Wel om collectief uiting te geven aan gevoelens van opluchting dat er een eind was gekomen aan de niet-aflatende bombardementen en dat men het had overleefd. Maar ook aan gevoelens van trots dat HAMAS, Islamitische Jihad en de al-Aqsa Brigades tot op het laatst weerstand hadden geboden. Want opnieuw hebben Palestijnen niet voor Israelisch militair geweld gecapituleerd. Zoals ANC-kopstuk Ronnie Kasrils, terugblikkend op de strijd tegen Apartheid Zuid-Afrika, in dit nummer van Soemoed stelt: ‘Meest belangrijk was om nooit voor repressie door de knieën te gaan en verzet te blijven plegen. Geïntimideerd worden door repressieve strafmaatregelen, stelt de onderdrukker in staat te claimen dat de onderdrukte zich in zijn lot schikt.’ Het Arabische woord voor standvastigheid is soemoed.
Omgekeerd zijn opnieuw de beperkingen van Israelische militaire machtsontplooiing aangetoond. Volgens berichten in de media wordt dit in militaire kring in Israel inmiddels ingezien. In het proces heeft Israel opnieuw ernstige imagoschade opgelopen – schade die het draagvlak voor maatregelen tegen dit land verder heeft vergroot.
Nadat het stof was opgetrokken, is men volgens een inmiddels bekend draaiboek te werk gegaan: tijdens een donorconferentie zegde ‘de internationale gemeenschap’ geld voor wederopbouw toe (heel belangrijk voor de bewoners van Gaza); bij de feitelijke wederopbouw kende diezelfde internationale gemeenschap een sleutelrol toe aan Israel, dat bepaalt welke goederen Gaza binnen gevoerd worden en in welk tempo (waarmee Israel zijn greep op Gaza behoudt); en Israel gaat fors verdienen aan de wederopbouw van infrastructuur die eerder door zijn strijdkrachten in puin is geschoten (gewoon te gek voor woorden).
Het beeld dat zich na de derde grote gevechtsronde binnen zes jaar aan ons opdringt, is een totaal gebrek aan visie om een uitweg uit het onderliggende conflict te vinden. Het blijft pappen en nathouden. Zelfs een ad hoc-oplossing voor de blokkade van de Strook van Gaza – door de zeehaven van Gaza opnieuw open te stellen (zie daarover de bijdrage van Hanine Hassan in dit nummer van Soemoed) – wordt niet door ‘de internationale gemeenschap’ opgepikt. Deze kiest er liever voor om het Gaza-wederopbouwprogramma te gebruiken om HAMAS verder te marginaliseren, ten gunste van het Palestijns Nationaal Gezag (PNA) van Mahmoed Abbas.
De PNA blijft bereid dit spel mee te spelen. Tegelijk laat de PNA na een serieuze poging te doen om Israels straffeloze militaire (en niet-militaire) optreden tegen de Palestijnen aan banden te leggen. Sinds de Algemene Vergadering van de VN in november 2012 heeft ingestemd met de ophoging van de status van Palestina tot een zogeheten niet-lid waarnemersstaat verkeert de PNA daartoe in de positie. Door het Statuut van Rome te ondertekenen kan de Hoofdaanklager van het ICC een onderzoek instellen naar schendingen door Israel van het internationaal recht, waaronder oorlogsmisdaden begaan in Gaza. Om onduidelijke redenen laat de Palestijnse leiding echter na deze belangrijke stap te zetten. Is het omdat men repercussies van de kant van Israel vreest (plus van de Verenigde Staten en de Europese Unie)? Hetzelfde Israel dat met zijn voortgaande kolonisatiepolitiek de poten onder de Palestijnse samenleving wegzaagt? Maar dan komen de zaken toch eindelijk duidelijk te liggen? Te weten: Israel dat het internationaal recht en de rechten van het Palestijnse volk aan zijn laars lapt. Vanwege de machtsongelijkheid tussen Israel en de Palestijnen kan daartegen alleen met steun van derden effectief worden opgetreden.
Wat ligt er voor de Palestijnen in Gaza in het verschiet? De perspectieven zijn somber. Vooralsnog gaat het erom om de daklozen en al diegenen die zonder inkomen zitten, de winter door te helpen. Het meest efficiënte kanaal daarvoor is de UNRWA, die donorstaten inmiddels om een recordbedrag aan noodhulp heeft gevraagd. Voorts zijn er de vele gewonden die dringend medische zorg en revalidatie nodig hebben. Volgens berichten in de media is de gezondheidszorg in Gaza evenwel ineengezakt. Dan zijn er de vele getraumatiseerden die dringend medische hulp behoeven. Basisvoorzieningen als drinkwater en stroom zijn voor velen niet langer, of in onvoldoende mate beschikbaar. Omdat veel scholen volgepakt zitten met dakloze families, ligt het onderwijs zo goed als plat.
Ook op de Westelijke Jordaanoever zijn de spanningen de afgelopen weken sterk opgelopen. Daar spitst de zaak zich toe op de voortgaande uitbreiding van de joodse nederzettingen en de opgevoerde verjoodsing van Oost-Jeruzalem. Gesproken wordt over een Derde Intifada. Hoezo, was de Tweede dan al afgesloten?
Soemoed – jaargang 42, nummer 5 (september-oktober 2014)