NPK PUBLICATIES - SOEMOED - JAARGANG 41, NUMMER 6
BDS voor Palestijnse rechten: ‘gelijkwaardige behandeling of niets!’
Omar Barghouti
De BDS-beweging vraagt gewetensvolle mensen niet om een heldendaad, alleen om hun medeplichtigheid aan de onderdrukking van Palestijnen te stoppen.
Het recht van de Palestijnen op gelijke behandeling is noch onderhandelbaar, noch relatief. Het is de eerste voorwaarde voor een rechtvaardige vrede in Palestina en in de regio. Zoals Edward Said het eens stelde: ‘gelijkwaardige behandeling of niets!’.
Iedereen die het Palestijnse zelfbeschikkingsrecht steunt, maar uitsluitend bepleit dat er een eind komt aan de ruim 45 jaar durende Israelische bezetting van de Strook van Gaza en de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, steunt niet alleen de rechten van slechts 38 procent van de Palestijnen, maar gaat er tegelijkertijd van uit, dat het overige deel het onrecht wel als lot zal aanvaarden. Het zou betekenen dat vele van de 11,2 miljoen (cijfers 2011) verdreven Palestijnen het hun door de VN toegekende recht op terugkeer naar hun oorspronkelijke woonplaatsen wordt ontzegd. Voorst zou het betekenen dat 12 procent van alle Palestijnen die Israelisch staatsburger zijn zullen blijven zuchten onder een systeem dat het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken aanduidt met ‘institutionele, wettelijke en maatschappelijke discriminatie’. Ruim tweederde van alle Palestijnen is vluchteling of ontheemd.
Gelijke rechten voor Palestijnen houdt minimaal in: 1) beëindiging van de sinds 1967 durende Israelische bezetting en kolonisatie van de Westelijke Jordanoever en de Strook van Gaza; 2) afschaffing van het Israelische systeem van raciale discriminatie; en 3) erkenning van het recht op terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen naar de gebieden waaruit zij tijdens de Nakba van 1948 (of nadien) etnisch zijn weggezuiverd.
Een overweldigende meerderheid van de Palestijnen onderschrijft de Palestijnse oproep tot Boycot, Desinvesteren & Sancties (BDS) van 2005, omdat zij achter de drie genoemde punten staat. De BDS-beweging vraagt met haar oproep aan gewetensvolle mensen in de wereld om steun om een eind te maken aan Israels drievoudige onderdrukking. Zij vraagt niet om heldendaden, alleen om hun medeplichtigheid aan de onderdrukking te stoppen.
Gezien het feit dat de Verenigde staten jaarlijks enkele miljarden dollars aan Israel spendeert, zijn het Amerikaanse belastingbetalers die Israels schendingen van internationaal recht subsidiëren - en dat nog wel op een moment dat er in de Verenigde Staten fors gekort wordt op welzijnsvoorzieningen. Daarom is het streven om een einde te maken aan de medeplichtigheid van de Verenigde Staten aan de bezetting niet alleen goed voor de Palestijnen, maar ook voor 99 procent van de Amerikanen die strijden voor sociale rechtvaardigheid en tegen voortdurende oorlogvoering.
Bouwend op een zich wereldwijd uitbreidend netwerk, verspreidt de BDS-beweging - geleid door de grootste coalitie in de Palestijnse burgersamenleving, het BDS Nationaal Comité (BNC) – zich geleidelijk aan over de Verenigde Staten, vooral op campussen en in kerken, en scoort aanzienlijke successen, zoals ondermeer bij de Olympia Food Co-op. Wereldwijde vakbondsfederaties met miljoenen leden hebben zich achter BDS geschaard. Veolia en Alstom, twee grote bedrijven die zich medeplichtig hebben gemaakt aan de Israelische bezetting, zijn grote orders misgelopen ter waarde van miljarden dollars. De Deutsche Bahn, een spoorwegbedrijf van de Duitse Staat, heeft zich teruggetrokken uit een Israelisch project dat beslag legde op bezet Palestijns grondgebied. De Universiteit van Johannesburg verbrak banden met de Ben-Goerion Universiteit vanwege mensenrechtenschendingen. Wereldberoemde artiesten, waaronder onlangs Cat Power en Cassandra Wilson, hebben in het kader van een de culturele boycot hun optredens in Israel afgezegd.
BDS pleit voor gelijke rechten voor allen en is tegenstander van alle racistische uitingen, dus ook antisemitische. Deze universalistische aanpak heeft wereldwijd de harten van velen veroverd en gaf aanleiding tot paniek en excessieve pogingen de BDS-beweging in de Verenigde Staten de kop in te drukken. Zoals gebeurde tijdens de nationale BCS-conferentie aan de Universiteit van Pennsylvania en de Park Slope Co-op ballotage betreffende de boycot van Israelische goederen, waarbij bijna 40 procent van de stemmen naar BDS ging. Wellicht doordat hij zich geprovoceerd voelde door de mainstreaming van BDS, viel president Barack Obama BDS voor het eerst aan tijdens zijn toespraak tot AIPAC. Hij voegde zich zo bij de vele Amerikaanse politici die zich, met hun heftige lastercampagne tegen BDS, op hetzelfde morele niveau plaatsen als die blanke Amerikanen die zich tegen de Montgomery-busboycot en/of de boycot tegen de Apartheid in Zuid-Afrika keerden.
Met indrukwekkende successen op economisch en cultureel gebied en met de groeiende impact ervan op zijn pleitbezorgers, wordt BDS door de gevestigde orde in Israel inmiddels gezien als een ‘strategische bedreiging’ voor het onderdrukkingssysteem – bezetting, kolonialisme en apartheid. Dit verklaart waarom afgelopen jaar een draconische anti-boycotwet de Knesset passeerde, waarmee Israels veronderstelde democratie haar masker verloor. Campagnes om BDS te neutraliseren met ‘rebranding’ van Israel door Israelische kunsten en wetenschappen in te zetten, zijn ondanks de vele miljoenen dollars die er door het Israelische Ministerie van Buitenlandse Zaken in gestoken zijn grotendeels mislukt.
Aartsbisschop Desmond Tutu is onder de internationale supporters van BDS. Hij en andere Zuid-Afrikaanse christelijke leiders hebben Israels apartheid beoordeeld als ‘zelfs erger dan Zuid-Afrikaanse apartheid’. Ook het Russell Tribunaal over Palestina bepaalde tijdens zijn zitting in Kaapstad, dat Israel zich aan apartheid jegens Palestijnen schuldig maakt. De uitgever van het invloedrijke Israelische dagblad Ha’aretz kwalificeerde onlangs de dominante ideologie in Israel als zijnde ingegeven door ‘territoriale beslaglegging en apartheid’.
Met de voortgaande blokkade van de Strook van Gaza, de voortgaande bouw in de illegale joodse nederzettingen en aan de Muur op de bezette Westelijke Jordaanoever, de verjoodsing van Jeruzalem, Galilea, de Jordaanvallei en de Naqab [Negev], het aannemen van nieuwe racistische wetten en de ontkenning van de rechten van de Palestijnse vluchtelingen, is Israel een nog oorlogszuchtiger fase ingegaan in zijn poging de Kwestie Palestina te niet te doen door de Palestijnen te laten ‘verdwijnen’, zoals Edward Said placht te zeggen.
Israel en de goedgeoliede Israel-lobbygroepen, die de [pro-Israelische] journalist Thomas Friedman beschuldigt van het kopen van loyaliteit in het Amerikaanse Congres, hebben geprobeerd het Palestijnse streven naar gelijke rechten te delegitimeren, door een voorstelling van zaken te geven alsof de drie eisen in de BDS-oproep tot doel hebben om ‘Israel te vernietigen’. Als het nastreven van gelijkheid en gelijkberechtiging van alle betrokkenen in de Kwestie Palestina – Palestijnen en joodse Israeli’s – Israel zou vernietigen, wat zegt dat dan over Israel? Hebben gelijkheid en gelijkberechtiging Zuid-Afrika vernietigd? Is Alabama in het zuiden van de Verenigde Staten erdoor vernietigd? Gelijkheid en gelijkberechtiging hebben uitsluitend hun ontkenning vernietigd: onrecht en ongelijkheid. De effectieve uitdaging van de BDS-beweging aan Israelische apartheid en koloniale overheersing verlamt Israel en zijn lobby’s.
In hun wanhopige pogingen ‘Israel’ te redden – in feite als apartheidsstaat, en gemotiveerd door hun wezenlijke angst voor de ondergang van het zionisme – zijn ‘liberale’ zionisten onder uitzonderlijke druk komen te staan, gegeven de snelle verspreiding van BDS. Bewust van de aantrekkingskracht op groeiende aantallen jonge joodse activisten, vertroebelen sommigen de zaken door een zionist-vriendelijke boycot voor te stellen, in de hoop zo de beweging te ondermijnen. Maar BDS is een ethisch consistente, op rechten gebaseerde beweging die niet kan co-existeren met racisme van welk type dan ook, inclusief zionisme. Een ‘zionistische BDS’ is even inconsistent als een ‘racistisch gelijkheid’.
BDS gaat over het verwezenlijken van alomvattende rechten van de Palestijnen – niet enkel en alleen op het beëindigen van Israels bezetting van dicht bevolkt Palestijns grondgebied ten einde Israel als een ‘zuiverder’ apartheidsstaat te redden. Degenen die uitsluitend een eind aan de bezetting willen maken, negeren de elementaire rechten van het overgrote deel van de Palestijnen. Zij hebben moeite om hun verzet te onderbouwen tegen een volledige boycot van Israel, de bezettende macht, die onder internationaal recht de volle verantwoordelijkheid draagt voor de bezetting en alle uitingen daarvan. De BDS-beweging roept op tot een boycot van Israel, net als eerder Zuid-Afrika het doel was van boycots vanwege het heersende apartheidsregime, China vanwege de bezetting van Tibet en Soedan vanwege de moorden in Darfoer.
Maar de BDS-beweging is geen dogmatische of gecentraliseerde beweging. Het is van belang om context gelieerde gevoeligheid en creativiteit in het werk te integreren. BDS-supporters beslissen zelf waarop zij zich willen richten en hoe zij hun lokale campagnes willen invullen en organiseren. Zolang het hen gaat om de verdediging van de basisrechten van alle Palestijnen, is het aan hen om te bepalen op welke bedrijven zij zich richten – bedrijven die relaties hebben met Israels bezetting of met de joodse nederzettingen, en of zij dit doen vanuit pragmatische afwegingen dan wel een beoordeling van Israels andere onrechtvaardigheden.
Ons Zuid-Afrika moment is aangebroken.
Omar Barghouti is een Palestijns activist en mede-oprichter van de Palestinian Campaign for the Academic and Cultural Boycott of Israel, de lobbygroepering die streeft naar een academische en culturele boycot van Israel; hij is auteur van Boycott, Divestment, Sanctions: The Global Struggle for Palestinian Rights; New York: Haymarket Books, 2011; 320 pp.
uit: The Nation (New York) van 3 mei 2012
vertaling Aleid Sevenster-Blink
Soemoed - jaargang 41, nummer 6 (november-december 2013)
Omar Barghouti
De BDS-beweging vraagt gewetensvolle mensen niet om een heldendaad, alleen om hun medeplichtigheid aan de onderdrukking van Palestijnen te stoppen.
Het recht van de Palestijnen op gelijke behandeling is noch onderhandelbaar, noch relatief. Het is de eerste voorwaarde voor een rechtvaardige vrede in Palestina en in de regio. Zoals Edward Said het eens stelde: ‘gelijkwaardige behandeling of niets!’.
Iedereen die het Palestijnse zelfbeschikkingsrecht steunt, maar uitsluitend bepleit dat er een eind komt aan de ruim 45 jaar durende Israelische bezetting van de Strook van Gaza en de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, steunt niet alleen de rechten van slechts 38 procent van de Palestijnen, maar gaat er tegelijkertijd van uit, dat het overige deel het onrecht wel als lot zal aanvaarden. Het zou betekenen dat vele van de 11,2 miljoen (cijfers 2011) verdreven Palestijnen het hun door de VN toegekende recht op terugkeer naar hun oorspronkelijke woonplaatsen wordt ontzegd. Voorst zou het betekenen dat 12 procent van alle Palestijnen die Israelisch staatsburger zijn zullen blijven zuchten onder een systeem dat het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken aanduidt met ‘institutionele, wettelijke en maatschappelijke discriminatie’. Ruim tweederde van alle Palestijnen is vluchteling of ontheemd.
Gelijke rechten voor Palestijnen houdt minimaal in: 1) beëindiging van de sinds 1967 durende Israelische bezetting en kolonisatie van de Westelijke Jordanoever en de Strook van Gaza; 2) afschaffing van het Israelische systeem van raciale discriminatie; en 3) erkenning van het recht op terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen naar de gebieden waaruit zij tijdens de Nakba van 1948 (of nadien) etnisch zijn weggezuiverd.
Een overweldigende meerderheid van de Palestijnen onderschrijft de Palestijnse oproep tot Boycot, Desinvesteren & Sancties (BDS) van 2005, omdat zij achter de drie genoemde punten staat. De BDS-beweging vraagt met haar oproep aan gewetensvolle mensen in de wereld om steun om een eind te maken aan Israels drievoudige onderdrukking. Zij vraagt niet om heldendaden, alleen om hun medeplichtigheid aan de onderdrukking te stoppen.
Gezien het feit dat de Verenigde staten jaarlijks enkele miljarden dollars aan Israel spendeert, zijn het Amerikaanse belastingbetalers die Israels schendingen van internationaal recht subsidiëren - en dat nog wel op een moment dat er in de Verenigde Staten fors gekort wordt op welzijnsvoorzieningen. Daarom is het streven om een einde te maken aan de medeplichtigheid van de Verenigde Staten aan de bezetting niet alleen goed voor de Palestijnen, maar ook voor 99 procent van de Amerikanen die strijden voor sociale rechtvaardigheid en tegen voortdurende oorlogvoering.
Bouwend op een zich wereldwijd uitbreidend netwerk, verspreidt de BDS-beweging - geleid door de grootste coalitie in de Palestijnse burgersamenleving, het BDS Nationaal Comité (BNC) – zich geleidelijk aan over de Verenigde Staten, vooral op campussen en in kerken, en scoort aanzienlijke successen, zoals ondermeer bij de Olympia Food Co-op. Wereldwijde vakbondsfederaties met miljoenen leden hebben zich achter BDS geschaard. Veolia en Alstom, twee grote bedrijven die zich medeplichtig hebben gemaakt aan de Israelische bezetting, zijn grote orders misgelopen ter waarde van miljarden dollars. De Deutsche Bahn, een spoorwegbedrijf van de Duitse Staat, heeft zich teruggetrokken uit een Israelisch project dat beslag legde op bezet Palestijns grondgebied. De Universiteit van Johannesburg verbrak banden met de Ben-Goerion Universiteit vanwege mensenrechtenschendingen. Wereldberoemde artiesten, waaronder onlangs Cat Power en Cassandra Wilson, hebben in het kader van een de culturele boycot hun optredens in Israel afgezegd.
BDS pleit voor gelijke rechten voor allen en is tegenstander van alle racistische uitingen, dus ook antisemitische. Deze universalistische aanpak heeft wereldwijd de harten van velen veroverd en gaf aanleiding tot paniek en excessieve pogingen de BDS-beweging in de Verenigde Staten de kop in te drukken. Zoals gebeurde tijdens de nationale BCS-conferentie aan de Universiteit van Pennsylvania en de Park Slope Co-op ballotage betreffende de boycot van Israelische goederen, waarbij bijna 40 procent van de stemmen naar BDS ging. Wellicht doordat hij zich geprovoceerd voelde door de mainstreaming van BDS, viel president Barack Obama BDS voor het eerst aan tijdens zijn toespraak tot AIPAC. Hij voegde zich zo bij de vele Amerikaanse politici die zich, met hun heftige lastercampagne tegen BDS, op hetzelfde morele niveau plaatsen als die blanke Amerikanen die zich tegen de Montgomery-busboycot en/of de boycot tegen de Apartheid in Zuid-Afrika keerden.
Met indrukwekkende successen op economisch en cultureel gebied en met de groeiende impact ervan op zijn pleitbezorgers, wordt BDS door de gevestigde orde in Israel inmiddels gezien als een ‘strategische bedreiging’ voor het onderdrukkingssysteem – bezetting, kolonialisme en apartheid. Dit verklaart waarom afgelopen jaar een draconische anti-boycotwet de Knesset passeerde, waarmee Israels veronderstelde democratie haar masker verloor. Campagnes om BDS te neutraliseren met ‘rebranding’ van Israel door Israelische kunsten en wetenschappen in te zetten, zijn ondanks de vele miljoenen dollars die er door het Israelische Ministerie van Buitenlandse Zaken in gestoken zijn grotendeels mislukt.
Aartsbisschop Desmond Tutu is onder de internationale supporters van BDS. Hij en andere Zuid-Afrikaanse christelijke leiders hebben Israels apartheid beoordeeld als ‘zelfs erger dan Zuid-Afrikaanse apartheid’. Ook het Russell Tribunaal over Palestina bepaalde tijdens zijn zitting in Kaapstad, dat Israel zich aan apartheid jegens Palestijnen schuldig maakt. De uitgever van het invloedrijke Israelische dagblad Ha’aretz kwalificeerde onlangs de dominante ideologie in Israel als zijnde ingegeven door ‘territoriale beslaglegging en apartheid’.
Met de voortgaande blokkade van de Strook van Gaza, de voortgaande bouw in de illegale joodse nederzettingen en aan de Muur op de bezette Westelijke Jordaanoever, de verjoodsing van Jeruzalem, Galilea, de Jordaanvallei en de Naqab [Negev], het aannemen van nieuwe racistische wetten en de ontkenning van de rechten van de Palestijnse vluchtelingen, is Israel een nog oorlogszuchtiger fase ingegaan in zijn poging de Kwestie Palestina te niet te doen door de Palestijnen te laten ‘verdwijnen’, zoals Edward Said placht te zeggen.
Israel en de goedgeoliede Israel-lobbygroepen, die de [pro-Israelische] journalist Thomas Friedman beschuldigt van het kopen van loyaliteit in het Amerikaanse Congres, hebben geprobeerd het Palestijnse streven naar gelijke rechten te delegitimeren, door een voorstelling van zaken te geven alsof de drie eisen in de BDS-oproep tot doel hebben om ‘Israel te vernietigen’. Als het nastreven van gelijkheid en gelijkberechtiging van alle betrokkenen in de Kwestie Palestina – Palestijnen en joodse Israeli’s – Israel zou vernietigen, wat zegt dat dan over Israel? Hebben gelijkheid en gelijkberechtiging Zuid-Afrika vernietigd? Is Alabama in het zuiden van de Verenigde Staten erdoor vernietigd? Gelijkheid en gelijkberechtiging hebben uitsluitend hun ontkenning vernietigd: onrecht en ongelijkheid. De effectieve uitdaging van de BDS-beweging aan Israelische apartheid en koloniale overheersing verlamt Israel en zijn lobby’s.
In hun wanhopige pogingen ‘Israel’ te redden – in feite als apartheidsstaat, en gemotiveerd door hun wezenlijke angst voor de ondergang van het zionisme – zijn ‘liberale’ zionisten onder uitzonderlijke druk komen te staan, gegeven de snelle verspreiding van BDS. Bewust van de aantrekkingskracht op groeiende aantallen jonge joodse activisten, vertroebelen sommigen de zaken door een zionist-vriendelijke boycot voor te stellen, in de hoop zo de beweging te ondermijnen. Maar BDS is een ethisch consistente, op rechten gebaseerde beweging die niet kan co-existeren met racisme van welk type dan ook, inclusief zionisme. Een ‘zionistische BDS’ is even inconsistent als een ‘racistisch gelijkheid’.
BDS gaat over het verwezenlijken van alomvattende rechten van de Palestijnen – niet enkel en alleen op het beëindigen van Israels bezetting van dicht bevolkt Palestijns grondgebied ten einde Israel als een ‘zuiverder’ apartheidsstaat te redden. Degenen die uitsluitend een eind aan de bezetting willen maken, negeren de elementaire rechten van het overgrote deel van de Palestijnen. Zij hebben moeite om hun verzet te onderbouwen tegen een volledige boycot van Israel, de bezettende macht, die onder internationaal recht de volle verantwoordelijkheid draagt voor de bezetting en alle uitingen daarvan. De BDS-beweging roept op tot een boycot van Israel, net als eerder Zuid-Afrika het doel was van boycots vanwege het heersende apartheidsregime, China vanwege de bezetting van Tibet en Soedan vanwege de moorden in Darfoer.
Maar de BDS-beweging is geen dogmatische of gecentraliseerde beweging. Het is van belang om context gelieerde gevoeligheid en creativiteit in het werk te integreren. BDS-supporters beslissen zelf waarop zij zich willen richten en hoe zij hun lokale campagnes willen invullen en organiseren. Zolang het hen gaat om de verdediging van de basisrechten van alle Palestijnen, is het aan hen om te bepalen op welke bedrijven zij zich richten – bedrijven die relaties hebben met Israels bezetting of met de joodse nederzettingen, en of zij dit doen vanuit pragmatische afwegingen dan wel een beoordeling van Israels andere onrechtvaardigheden.
Ons Zuid-Afrika moment is aangebroken.
Omar Barghouti is een Palestijns activist en mede-oprichter van de Palestinian Campaign for the Academic and Cultural Boycott of Israel, de lobbygroepering die streeft naar een academische en culturele boycot van Israel; hij is auteur van Boycott, Divestment, Sanctions: The Global Struggle for Palestinian Rights; New York: Haymarket Books, 2011; 320 pp.
uit: The Nation (New York) van 3 mei 2012
vertaling Aleid Sevenster-Blink
Soemoed - jaargang 41, nummer 6 (november-december 2013)