achter de schermen van een terugtrekking

een mini-ontruiming in Gaza

Vanaf midden augustus is Israel begonnen met de ontruiming van enkele joodse nederzettingen. In Gaza ging het daarbij om 1.500 joodse gezinnen. Niet echt een massavolk. Er zitten 450.000 joodse kolonisten in de Bezette Gebieden. Op de Westelijke Jordaanoever verdwenen vier mini-nederzettingen. Ook hier stelt de ontruiming niet veel voor. De betrokken nederzettingen bleken onleefbaar en waren zo ongeveer ontvolkt. Het gaat om Ganim, Homesh, Kadim en Sa-Nur. De eerste twee werden in 1980-81 gesticht als militair steunpunt en zijn pas later aan joodse kolonisten overgedragen. Sa-Nur is een artiesten-nederzetting, waar vooral in het weekeinde wat volk verblijft. Ganim en Kadim werden zonder problemen al op 14 augustus ontruimd. De twee andere zullen in september volgen. Vorig jaar woonden er in deze vier nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever rond 500 mensen, nu 670. Die toename had niet alleen te maken met een toevloed van kolonisten die Ariel Sharon dwars willen liggen, maar wel met de ontruimingspremie die ze gingen ontvangen. Zij hoopten op 500.000 Euro per familie. In Gaza krijgen de kolonisten die er aan groententeelt deden er nog eens 4000 Euro per are serregrond extra bovenop.

In ruil voor de ontruimingen krijgt Israel van de Verenigde Staten 2,25 miljard dollar hulp. Eenderde hiervan zal aangewend worden om het leger te herkazerneren, de overige tweederde voor de 'ontwikkeling van Galilea en de Negev' [Arabisch: al-Naqab]. Dat schrijft de liberale krant Ha'aretz (15/07/05).

een maxi-kolonisatie in Galilea en de Naqab

Galilea en de Naqab zijn de twee gebieden waar de oorspronkelijke Palestijnse bevolking nog sterk aanwezig is. En de twee gebieden samen vormen 80 procent van het grondgebied van Israel. Niet niks dus.

In Noord-Israel, het gebied boven Haïfa, is 56 procent van de bevolking Palestijns en in centraal Galilea vormen de Palestijnen zelfs 80 tot 90 procent van de bevolking. Sinds 1948 probeert Israel dit gebied te verjoodsen. Zo confisqueerde de joodse staat tussen 1948 en 1974 320.000 ha. grond, van de 400.000 die de Palestijnen in 1948, bij de oprichting van de staat, bezaten.

De Naqab was traditioneel eigendom van de Palestijnse bedoeïenen. In 1945 woonden er welgeteld 150 joden in het gebied. Die Palestijnen deden er hoofdzakelijk aan landbouw. In 1945 bebouwden zij 193.400 ha. akkerland, hoofdzakelijk gierst. Na de oprichting van de staat Israel werden zij verdreven en gegroepeerd in een reservaat ten oosten van Beersheba [Arabisch: Bir al-Sabe']. De landbouwactiviteit liep dan ook drastisch terug en het heropstarten duurde lang. In 1987 bedroeg het totale aantal akkerland er 140.900 ha. dat wil zeggen, na veertig jaar Israel, nog altijd 50.000 ha. minder dan wat de Palestijnen in de Naqab verbouwden voor de oprichting van de joodse staat! Nu nog vormen de Palestijnse bedoeïenen 26 procent van de bevolking. In de Naqab wonen 400.000 joden en 145.000 bedoeïenen.

De ene helft van deze Palestijnse bedoeïenen leeft in getto townships, die door de staat voor hen werden opgericht maar die niet de minste voorzieningen hebben. De grootste stad is Rahat (met 45.000 inwoners) heeft enkel een postkantoor en een bank. In het Palestijnse stadje Wadi al-Naam, net naast Beersheba, plantte Israel de elektriciteitscentrale neer, die alle joodse nederzettingen in de Naqab van stroom voorziet, maar niet het stadje zelf. Zoals burgemeester Abu Afash zei: 'De voltages zinderen dag en nacht in onze oren, maar geen enkel van onze huizen heeft elektriciteit.'

De andere helft leeft van de landbouw in 45 niet erkende dorpen. Dat wil zeggen dat de Israelische staat ze daar geen voorzieningen geeft, om ze zo weg te pesten. Dit gebeurt ook actief door een speciale afdeling van het Israelische leger, de Green Patrol, in 1976 opgericht door Sharon, die toen minister van Landbouw was. Zij bulldozeren 'illegale' huizen en slachten 'illegaal' vee. Ook de luchtmacht wordt regelmatig ingezet om met sproeivliegtuigen de oogst van de bedoeïenen chemisch te vernietigen, soms terwijl de mensen op het land aan het werk zijn. Tussen 2002 en 2004 waren er zeven van dergelijke raids.

Het is een oude zionistische droom van de Israelische regering om Galilea en de Naqab te verjoodsen. Anders dreigt Israel zijn joods karakter te verliezen. Of, zoals professor Arnon Sofer van de Universiteit van Haifa het uitdrukte: 'Anders zullen we binnen een paar jaar opgescheept zitten met een Palestijnse bevolkingsas die loopt van Biram (aan de Libanese grens in Galilea), over Akka naar Shafa'amr (twee steden in Galilea die overwegend Palestijns zijn) over Jeruzalem tot de Naqab, terwijl de joden op de terrassen van Tel-Aviv zitten koffie te drinken, wachtend op het einde van de joodse staat'. Arnon Sofer is de geestelijke vader van de 'separation fence', de beruchte Muur. Twee ministeries zijn verantwoordelijk voor deze 'verjoodsing' - Binnenlandse Zaken en Huisvesting - maar alles gebeurt in stilte. De commissies die er zich mee bezighouden, vertrekken van het punt dat Palestijnse bevolkingscentra door inplanting van joodse nederzettingen moeten worden geremd in hun uitbreidingsmogelijkheden. Maar zoals Dudu Cohen, verantwoordelijke voor het Zuidelijke District bij Binnenlandse Zaken, zei: 'Sommige zaken mag je niet luidop zeggen, dergelijke omschrijving moet je vermijden in officiële, publieke documenten.' De krant Ha'aretz citeerde hem toch.

De verjoodsing van deze twee overwegend Arabische gebieden lukte tot nu toe niet zo best, om twee redenen: gebrek aan immigranten en vooral gebrek aan fondsen. En daar zullen dus de Verenigde Staten aan verhelpen. Sharon wil met dit Amerikaanse geld 350.000 nieuwe immigranten in 45 nieuwe nederzettingen, als wiggen tussen de Palestijnse dorpen inplanten. Daarnaast voorziet hij nog een route met 36 grote private ranches in de Naqab, net als zijn eigen Sycamore Ranch, waarin druiven zullen worden gekweekt, en die zo een toeristische wijnroute moeten worden. Zijn manier om de woestijn te laten bloeien. Zijn eigen ranch, ooit een geruchtmakende aankoop, want betaald met smeergeld, is 40 ha. groot, oorspronkelijk akkerland van de Palestijnse Tarabin-bedoeïenen.

Ach ja, ik ben nog iets vergeten. Het geld zal ook dienen om de tweede 'fence' rond de Strook van Gaza af te werken, er nog een derde aan toe te voegen en een lange muur in zee te bouwen aan de grens met Israel. Daardoor zal dit gebied nog meer op een gevangenis gaan lijken en nog beter afgegrendeld zijn. Zo is dan de veel aangeklaagde Muur op de Westelijke Jordaanoever, voorzien van een even efficiënte tegenhanger.

Sharon wint op alle terreinen

Voor Sharon zit er een drievoudig politiek voordeel aan deze ontruimingen. In de media wordt de verhuizing van de kolonisten afgeschilderd als een enorm leed. The Jeruzalem Post durfde het zelfs aan om deze te vergelijken met wat de Palestijnen in 1948 overkwam.

Binnen het kader van het zogenaamde vredesproces is Sharon nu de man die toegevingen doet, en een eerste 'belangrijke' stap heeft gezet. Ondertussen kan hij rustig verder door koloniseren, daar waar het strategisch nodig is.

De ontruiming moet ook worden gezien als een poging om de demografische situatie in Palestina in het voordeel van de joodse bevolkingsgroep te verbeteren. Zoals de krant Ha'aretz schreef (11/08/05) was het aandeel van de joden in de gebieden onder Israelische controle (dat is Israel, de Strook van Gaza en de Westelijke Jordaanoever; nvda) gedaald tot onder de helft, namelijk tot 49 procent. Een psychologische drempel voor alle zionisten - van links tot extreem-rechts. Door een klein stukje bezet gebied te ontruimen, dat ideologisch en economisch niet veel ter zake doet, vermindert Sharon het Palestijnse aandeel in de bevolking met 1,4 miljoen. Daardoor krijgt het joodse bevolkingsdeel opnieuw een meerderheid van 56,8 procent, en daarmee, zegt professor Sergio Della Pergola van de Hebreeuwse Universiteit (Jeruzalem), 'zitten wij weer goed voor de volgende twintig jaar'.

bronnen: Ha'aretz (Tel-Aviv), The Jerusalem Post, al-Ahram Weekly (Caïro), Statistical Abstract of Israel (1987 en 2004), Village Statistics, Palestine Government (1945).

Lucas Catherine is publicist te Brussel. Laatst verschenen boeken: Palestina - de laatste kolonie? (Antwerpen, Epo, 2002) & Verre Kusten van Verlangen - curieuze reizen (Antwerpen, Epo, 2005).