de Routekaart naar Vrede (30 april 2003)

Een op resultaten en prestaties gebaseerde Routekaart naar een permanente twee-staten-oplossing voor het Israelisch-Palestijns conflict

Het hierna volgende is een op resultaten en prestaties gebaseerde en doelgerichte Routekaart, met duidelijke fasen, tijdslimieten, data en mijlpalen, met als doel vooruitgang te boeken via wederzijdse stappen door de twee partijen, zowel op het politieke vlak als op dat van veiligheid, economie, humanitaire aangelegenheden en de opbouw van instituties, onder de auspiciën van het Kwartet [Verenigde Staten, Europese Unie, Russische Federatie en (nota bene) de Verenigde Naties]. Het einddoel is een definitieve en alomvattende oplossing van het Israelisch-Palestijns conflict tegen 2005, zoals is voorgesteld in de toespraak van president Bush op 24 juni [2002], en verwelkomd door de EU, Rusland en de VN tijdens ministeriële verklaringen van het Kwartet op 16 juli en 17 september [2002].

Een twee-staten-oplossing voor het Israelisch-Palestijns conflict zal alleen bereikt worden door een einde te maken aan geweld en terrorisme, zodra het Palestijnse volk een [nieuw] leiderschap heeft dat resoluut optreedt tegen terreur en bereid en in staat is om democratische beginselen toe te passen, die gebaseerd zijn op tolerantie en vrijheid. De Israeli's moeten bereid zijn al het nodige te doen om de oprichting van een democratische Palestijnse staat mogelijk te maken. Beide partijen moeten bereid zijn om de doelstelling van een oplossing via onderhandelingen (zoals hieronder beschreven) op een ondubbelzinnige wijze te aanvaarden. Het Kwartet zal helpen om de implementatie van het plan te vergemakkelijken, te beginnen met Fase 1, daarbij inbegrepen de noodzakelijke gesprekken tussen de partijen. Het plan stelt een realistisch tijdskader voor doorvoering ervan. Aangezien het gaat om een op resultaten en prestaties gebaseerd plan zal vooruitgang afhangen van de goede bedoelingen en van de inspanningen van beide partijen, evenals het wederzijds effectief realiseren van de hieronder beschreven verplichtingen. Indien de partijen hun verplichtingen versneld nakomen, kan binnen en tussen elke fase ook sneller voortgang worden geboekt. Het niet nakomen van verplichtingen zal uiteraard voorgang afremmen.

Een tussen de partijen onderhandelde overeenkomst zal resulteren in de vorming van een onafhankelijke, democratische en levensvatbare Palestijnse staat, die in vrede en veiligheid zal bestaan naast Israel en zijn andere buren. De overeenkomst zal het Israelisch-Palestijnse conflict oplossen en de bezetting die in 1967 begon beëindigen. Deze overeenkomst zal steunen op de fundamenten van de Conferentie van Madrid, op het principe 'Land voor Vrede, op de VN Veiligheidsraadresoluties 242 [1967], 338 [1973] en 1397 [2002], op eerdere overeenkomsten tussen de partijen en op het initiatief van de Saoedische kroonprins Abdullah, gesteund door de topconferentie van de Arabische Liga in Beiroet [2002], die opriep tot het aanvaarden van Israel als een buur die in vrede en veiligheid kan leven, in de context van een alomvattende vrede, daarbij inbegrepen het Syrisch-Israelische en het Libanees-Israelische conflict. [de teksten van deze documenten zijn elders in dit dossier afgedrukt; red.]

Het Kwartet zal regelmatig op hoog niveau bijeenkomen om te evalueren of beide partijen het plan daadwerkelijk uitvoeren. Tijdens elke fase wordt verwacht dat beide partijen hun verplichtingen gelijktijdig uitvoeren, tenzij anders aangegeven.

fase I

einde van terreur en geweld, normalisatie van het Palestijnse leven en uitbouw van de reeds bestaande Palestijnse instellingen

In Fase I maken de Palestijnen onmiddellijk en onvoorwaardelijk een einde aan het geweld, volgens de hierna beschreven stappen. Deze actie zou gepaard moeten gaan met ondersteunende maatregelen door Israel. Palestijnen en Israeli's moeten hun samenwerking op het gebied van veiligheid hervatten, op basis van het Tenet Werkplan [zie elders in dit dossier; red.] om geweld, terrorisme en aansporing tot geweld te stoppen, door herstructurering en verbetering van de Palestijnse veiligheidsdiensten. De Palestijnen moeten hun politieke instellingen grondig hervormen, ter voorbereiding van de uitbouw van hun staat, daarbij inbegrepen het opstellen van een Palestijnse Grondwet en de organisatie van vrije, eerlijke en open verkiezingen. Israel zet alle noodzakelijke stappen om het leven van de Palestijnen te normaliseren. Israel trekt zich terug uit Palestijnse gebied, dat [opnieuw] bezet is sinds 28 September 2000 [begin Tweede Intifada; red.] en de beide partijen herstellen de status quo van destijds, naarmate de veiligheid (de samenwerking zowel als de resultaten op de grond) verbetert. Israel bevriest voorts alle kolonisatieactiviteiten, overeenkomstig het Mitchell plan. [zie elders in dit dossier; red.]

bij de aanvang van Fase I

Het Palestijnse leiderschap vaardigt een ondubbelzinnige verklaring uit, waarin Israels recht om in vrede en veiligheid te bestaan wordt bevestigd en waarin tevens wordt opgeroepen tot een onmiddellijk en onvoorwaardelijk staakt-het-vuren van alle gewapende activiteit en alle daden van geweld tegen Israeli's, waar die zich ook bevinden. Alle officiële Palestijnse instellingen stoppen met het doen van oproepen tegen Israel. Het Israelische leiderschap vaardigt een ondubbelzinnige verklaring uit, waarin het zich commiteert aan de vorming van een onafhankelijke, levensvatbare en soevereine Palestijnse Staat, die in vrede en veiligheid naast Israel bestaat, zoals is voorgesteld door President Bush [jr.]. Tevens roept het Israelisch leiderschap op tot het onmiddellijk beëindigen van geweld tegen Palestijnen waar dan ook. Alle officiële Israelische instellingen stoppen met het doen van oproepen tegen de Palestijnen.

veiligheid

De Palestijnen zweren ondubbelzinnig geweld en terrorisme af en doen zichtbare inspanningen op de grond om individuen en groepen, die gewelddadige aanvallen tegen Israeli's ondernemen of voorbereiden, tegen te houden en te arresteren.

De geherstructureerde en beter georiënteerde veiligheidsdiensten van het Palestijns [Nationaal] Gezag [PNA] begint volgehouden, doelgerichte en effectieve operaties, die tot doel hebben de terroristen [definitie?; red.] aan te pakken en hun infrastructuur te ontmantelen. Dit houdt in dat illegale wapens worden geconfisceerd en dat de veiligheidsdiensten worden gezuiverd van associatie met terreur of corruptie.

De Israelische regering onderneemt geen acties die het vertrouwen schenden, zoals deportaties, aanvallen op burgers, landonteigeningen en/of vernieling van Palestijnse huizen en eigendommen - als strafmaatregel of om Israelische bouwinspanningen mogelijk te maken -, vernieling van Palestijnse instellingen en infrastructuur; en andere maatregelen, gespecifiëerd in het Tenet Werkplan.

Op basis van bestaande mechanismen en hulpbronnen op de grond, beginnen de vertegenwoordigers van het Kwartet op een informele wijze met toezicht. Ze plegen overleg met de beide partijen over de oprichting van een formeel toezichtmechanisme en zijn praktische modaliteiten.

Zoals eerder overeengekomen, wordt het plan van de Verenigde Staten ten uitvoer gebracht om de veiligheidsdiensten te herstructureren, te trainen en deze opnieuw op te starten, in samenwerking met een externe commissie van toezicht (Verenigde Staten, Egypte, Jordanië). Het Kwartet steunt de inspanningen voor een permanent en algeheel staakt-het-vuren.

Alle Palestijnse veiligheidsdiensten worden samengevoegd en geherstructureerd in drie diensten, die rapporteren aan een versterkt ministerie van Binnenlandse Zaken.

De geherstructureerde Palestijnse veiligheidsdiensten en hun tegenhangers van de Israelische strijdkrachten hervatten geleidelijk aan hun samenwerking op het gebied van veiligheid en andere terreinen, overeenkomstig het Tenet Werkplan, daarbij inbegrepen regelmatig overleg op hoog niveau, met deelname van veiligheidsbeambten van de Verenigde Staten.

De Arabische staten stoppen publieke en private sponsoring en andere vormen van ondersteuning voor groepen, die geweld en terrorisme ondersteunen en uitvoeren.

Alle donoren stellen fondsen ter beschikking, die via de rekening van het Palestijnse ministerie van Financiën worden gekanaliseerd.

Naargelang de volledige veiligheid is gegarandeerd, trekken de Israelische strijdkrachten zich geleidelijk terug uit gebieden, die sinds 28 september 2000 bezet zijn en de twee partijen herstellen het status quo, zoals die vóór 28 september 2000 bestond. De Palestijnse veiligheidsdiensten ontplooien zich in de gebieden, die het Israelische leger verlaten heeft.

uitbouw Palestijnse instellingen

Er wordt onmiddellijk en op een geloofwaardige wijze begonnen met het opstellen van een ontwerp-grondwet voor de [te vormen] Palestijnse Staat. Zo snel mogelijk laat de grondwetgevende commissie een concept van de Palestijnse grondwet circuleren, die gebaseerd is op een sterke parlementaire democratie en een regering met een sterke eerste minister. Op basis van het publieke debat, stelt de grondwetgevende commissie vervolgens een document op, dat na verkiezingen, door de bevoegde Palestijnse instellingen [al dan niet] kan worden goedgekeurd.

Er wordt een interim-eerste minister en een regering met versterkte uitvoerende macht aangesteld. De Israelische regering vergemakkelijkt het reizen van Palestijnse beambten voor [het bijwonen van] zittingen van de Palestijnse Wetgevende Raad [parlement van de PNA; red.] en van de regering, voor internationaal gesuperviseerde veiligheidstrainingen, electorale en andere hervormingen en voor overige ondersteunende hervormingsactiviteiten.

Er worden Palestijnse ministers aangesteld die de bevoegdheid zullen hebben om fundamentele hervormingen door te voeren. Er moeten voorts verdere stappen gezet worden om een echte scheiding der machten te realiseren, waaronder de voor dit doel noodzakelijke hervormingen in de Palestijnse wetgeving.

Er wordt een onafhankelijke Palestijnse verkiezingscommissie opgericht en de Palestijnse Wtgevende Raad zal de kieswet aanpassen. Er moet door de Palestijnen vooruitgang gemaakt worden op het juridische, administratieve en economische vlak, zoals bepaald door de Internationale Task Force inzake Palestijnse Hervorming.

De regering van Israel verleent de Task Force assistentie bij de verkiezingen, bij het registreren van kiesgerechtigden, reismogelijkheden van kandidaten en verkiezingsbeambten. Er zal steun verleend worden aan NGOs die bij de verkiezingen zijn betrokken.

De regering van Israel heropent in Oost-Jeruzalem de Palestijnse Kamer van Koophandel en andere Palestijnse instellingen die [door haar] zijn gesloten, op basis van een toezegging dat deze instituties strikt opereren overeenkomstig eerder gemaakte afspraken tussen de beide partijen.

De Palestijnen zullen zo spoedig mogelijk vrije, open en eerlijke verkiezingen organiseren, gebaseerd op de boven genoemde maatregelen en in het kader van een open debat en transparante selectie van kandidaten en een verkiezingscampagne, die gebaseerd is op een vrij meerpartijen stelsel.

maatregelen m.b.t. de humanitaire situatie

Israel moet maatregelen nemen om de humanitaire situatie [van de Palestijnen] te verbeteren. Israel en de Palestijnen moeten de aanbevelingen van het Bertini rapport [EU] volledig uitvoeren om de levensomstandigheden te verbeteren, door de uitgaansverboden op te heffen, de bewegingsvrijheid van personen en goederen te vergemakkelijken en door volledige, veilige en onbelemmerde toegang van personeel, dat werkzaam voor internationale en humanitaire organisaties, toe te staan.

Het Ad Hoc Liaison Committee (AHLC) evalueert de humanitaire situatie en de vooruitzichten voor economische ontwikkeling op de Westelijke Jordaanoever en de Strook van Gaza en promoot een aanzienlijke inspanning op het gebied van donorhulp, aansluitend op de inspanning tot hervorming (van de PNA).

De Israelische regering en de PNA moeten voortgaan met het uitklaren van de belastingen en de overdracht van fondsen, met inbegrip van achterstallige schulden, in overeenstemming met een reeds overeengekomen en transparant controlemechanisme.

civil society

De steun van donoren moet voortgezet worden en de fondswerving door PVOs en NGOs moet toenemen, voor people-to-people programma's, voor de ontwikkeling van de privé-sector en voor initiatieven van de civil society.

[joodse] nederzettingen

De Israelische regering moet onmiddellijk de [zogeheten] buitenposten [joodse nederzettingen] ontmantelen, die sinds maart 2001 zijn opgericht. Overeenkomstig het Mitchell Rapport, moet de Israelische regering alle nederzettingsactiviteiten bevriezen, daarbij inbegrepen de natuurlijke aangroei van de nederzettingen.

overgangsfase van juni 2003 tot december 2003

Tijdens de tweede fase worden de inspanningen gericht op de vorming van een onafhankelijke Palestijnse staat. Deze staatheeft voorlopige grenzen [sic], heeft kenmerken van soevereiniteit en is gebaseerd op de nieuwe grondwet. Hij is bedoeld als een tussenstation op weg naar de permanente [status-] overeenkomst.

Zoals reeds opgemerkt, kan dit doel bereikt worden zodra de Palestijnen een [nieuw] leiderschap hebben, dat op een besliste manier optreedt tegen terreur en bereid en in staat is om een werkende democratie uit te bouwen, gebaseerd op tolerantie en vrijheid. Met een dergelijk leiderschap, met hervormde maatschappelijke instellingen en veiligheidsstructuren, zullen de Palestijnen kunnen rekenen op de actieve steun van het Kwartet en van de bredere internationale gemeenschap, bij de opbouw van een onafhankelijke, levensvatbare staat.

Vooruitgang in fase II zal gebaseerd zijn op het eenstemmige oordeel van het Kwartet over de vraag of aan de voorwaarden zijn voldaan om een volgende stap te zetten, rekening houdend met de prestaties van beide partijen. Fase II start na de Palestijnse verkiezingen en eindigt met de mogelijke vorming van een onafhankelijke Palestijnse staat met voorlopige grenzen in 2003, terwijl de inspanningen om het leven van de Palestijnen te normaliseren en hun instellingen uit te bouwen bevorderd en ondersteund worden. De belangrijkste doelstellingen van fase II zijn overtuigende vooruitgang op het gebied va veiligheid en effectieve samenwerking op dit vlak, de verdere normalisatie van het Palestijnse leven en de opbouw van instellingen, voortbouwend op en ter ondersteuning van de doelstellingen van fase I, de ratificatie van een democratische Palestijnse grondwet, de formele instelling van het ambt van eerste minister, de consolidatie van de politieke hervorming en tenslotte de vorming van een Palestijnse Staat met voorlopige grenzen.

internationale conferentie

Een internationale conferentie wordt, in overleg met de partijen, door het Kwartet bijeengeroepen, onmiddellijk na de succesvolle afloop van Palestijnse verkiezingen. Deze conferentie heeft als doel de Palestijnse economie te herstellen en een proces in gang te zetten dat moet leiden tot de oprichting van een Palestijnse Staat met voorlopige grenzen.

Deze bijeenkomst moet ruim worden opgevat. Het doel is immers een alomvattende vredesregeling voor het Midden-Oosten (dus ook tussen Israel en Syrië en tussen Israel en Libanon), gebaseerd op de principes, beschreven in de preambule van dit document.

De Arabische Staten zullen de betrekkingen met Israel moeten herstellen op het niveau van vóór de Intifada (handelskantoren enzovoort).

Multilaterale samenwerking op het vlak van regionale watervoorraden, milieu, economische ontwikkeling, vluchtelingen en wapencontrole moet nieuw leven ingeblazen worden.

De nieuwe grondwet voor een democratische onafhankelijke Palestijnse staat wordt voltooid en goedgekeurd door de bevoegde Palestijnse Instellingen. Zonodig moeten buitengewone verkiezingen worden georganiseerd, volgend op de goedkeuring van de nieuwe grondwet. Het hervormingskabinet met uitgebreide bevoegdheden en met het formele ambt van eerste minister wordt geïnstalleerd, overeenkomstig de voorlopige grondwet.

Er moet verder gepresteerd worden op het gebied van veiligheid, daarbij inbegrepen effectieve veiligheidssamenwerking op basis van fase I.

Een onafhankelijke Palestijnse staat met voorlopige grenzen moet worden opgericht in het verlengde van een proces van Israelisch-Palestijnse samenwerking. Deze wordt uitgeroepen tijdens de internationale conferentie. Als onderdeel van dit proces moeten vroegere overeenkomsten worden uitgevoerd om maximale territoriale samenhang te bevorderen, daarbij inbegrepen een verdere actie wat betreft de nederzettingen in samenhang met de oprichting van een Palestijnse staat met voorlopige grenzen. De internationale rol in het monitoren van deze overgang moet versterkt worden, met de actieve, voortdurende en operationele ondersteuning van het Kwartet.

De leden van het Kwartet promoten de internationale erkenning van de Palestijnse staat, met inbegrip van een mogelijk VN-lidmaatschap.

fase III

overeenkomst over een permanent status en het einde van het Israelisch-Palestijns conflict 2004-2005

Voortgang naar fase III is gebaseerd op het eenstemmige oordeel van het Kwartet en houdt rekening met de acties, ondernomen door beide partijen en de bevindingen op het terrein van het Kwartet. De doelstellingen van fase III zijn de consolidatie van de hervormingen en stabilisatie van de Palestijnse instellingen; voortdurende, effectieve Palestijnse veiligheidsprestaties en Israelisch-Palestijnse onderhandelingen, met het oog op een permanente status overeenkomst in 2005.

tweede internationale conferentie

Een tweede internationale conferentie wordt, in overleg met de partijen, begin 2004 door het Kwartet bijeengeroepen om een overeenkomst over een [te vormen] onafhankelijke Palestijnse staat met voorlopige grenzen te bevestigen en om formeel een proces te starten, met de actieve, voortdurende en operationele steun van het Kwartet, dat moet leiden tot een definitieve, permanente status-overeenkomst in 2005. Daarbij zullen de volgende kwesties worden geregeld: de (definitieve) grenzen [van de te vormen Palestijnse staat], Jeruzalem, de vluchtelingen, de [joodse] nederzettingen. Tevens zal deze conferentie het proces ondersteunen, dat moet leiden tot een alomvattende regeling voor het Midden-Oosten, waarbij zo snel mogelijk de conflicten tussen Israel en Libanon en tussen Israel en Syrië worden opgelost.

Er moet voortdurend belangrijke en effectieve vooruitgang gemaakt worden op het gebied van de hervormingen, zoals vastgelegd door de Task Force ter voorbereiding van de definitieve permanente status-overeenkomst. Er moeten voortdurend volgehouden en effectieve prestaties geleverd worden op het gebied van veiligheid en voortdurende, effectieve veiligheidsamenwerking op basis van wat vastgelegd is in Fase I. Er moeten internationale inspanningen geleverd worden om de hervorming te vergemakkelijken en de Palestijnse instellingen en economie te stabiliseren, ter voorbereiding van de overeenkomst over de permanente status-overeenkomst.

De partijen zullen een definitieve en alomvattende permanente status-overeenkomst bereiken, die het Israelisch-Palestijns conflict zal beëindigen in 2005, op basis van een regeling die tussen de partijen is onderhandeld. Deze regeling zal gebaseerd zijn op de VN-Veiligheidsraadresoluties 242, 338 en 1397, waardoor de bezetting, die in 1967 is begonnen, beëindigd zal worden. Tevens zal dit een overeengekomen, rechtvaardige en realistische [sic] oplossing van het vluchtelingen probleem omvatten, evenals een onderhandelde oplossing over de status van Jeruzalem, die rekening houdt met de politieke en religieuze bekommernissen van beide zijden en de wereldwijde religieuze belangen van joden, christenen en moslims beschermt. Deze overeenkomst moet de visie vervullen van twee staten - Israel en een soeverein, onafhankelijk, democratisch en levensvatbaar Palestina - naast elkaar levend in vrede en veiligheid.

De Arabische Staten moeten volledig normale betrekkingen met Israel aanvaarden en er moet veiligheid komen voor alle staten in de regio in de context van een alomvatttende Arabisch-Israelische vrede.

30 april 2003

De Verenigde Staten, de Russische Federatie, de Europese Unie en de Verenigde Naties

vertaling: Vlaams & Nederlands Palestina Komitee