NPK PUBLICATIES - SOEMOED - JAARGANG 35, NUMMER 1
voorbij Mekka
Na diverse mislukte pogingen en enkele bloedige botsingen wisten FATAH en HAMAS op 8 februari jl. in Mekka over een aantal strijdpunten uit de weg te ruimen. Dit is neergelegd in de zogeheten Mekka-overeenkomst (de tekst is elders in dit nummer van Soemoed afgedrukt). Onmiddellijk na de bekendmaking is het onderling bloedvergieten gestaakt.Afgezien hiervan, is er weinig reden voor feestvreugde. Want goed beschouwd gaat het hier om een afgedwongen overeenkomst - een premie op de obstructie van FATAH en de boycot door 'de internationale gemeenschap' van de wettig gekozen HAMAS-regering. Deze laatste had weinig keus, want in het achterliggende jaar waren de sociaal-economische en politieke problemen in de bezette Palestijnse gebieden gevaarlijk grote proporties gaan aannemen.
HAMAS heeft duidelijk een stap terug moeten doen. Hoewel HAMAS-voorman Ismail Haniyeh premier blijft - ditmaal van een 'regering van nationale eenheid' - krijgt HAMAS, de grootste partij, slechts 9 van de 23 ministersposten. FATAH en enkele kleine partijen krijgen er 10, terwijl de belangrijkste ministeries - Buitenlandse Zaken, Binnenlandse Zaken en Financiën - door FATAH en HAMAS in onderling overleg aan onafhankelijke kandidaten zullen worden toegewezen. PNA-president Abu Mazen (Mahmoed Abbas) krijgt het mandaat om met Israel te onderhandelen over de toekomst van de Bezette Gebieden. Naar men mag aannemen, zal elk eventueel principe-akkoord aan - op zijn minst - de Palestijnse Wetgevende Raad (het parlement van de PNA) ter goedkeuring voorgelegd zal moeten worden. Vooralsnog beschikt HAMAS in de raad over een ruime meerderheid.
Daar staat tegenover, dat HAMAS zich op basis van de Mekka-overeenkomst niet vastlegt op erkenning van de staat Israel en dat zij eerder door de PLO en Israel gesloten overeenkomsten slechts zal 'respecteren', hetgeen niet hetzelfde is als deze onderschrijven. Op deze punten hebben Abu Mazen en diens FATAH bakzeil moeten halen.
Inmiddels is duidelijk geworden, dat een regering van nationale eenheid in de bovengenoemde samenstelling, voor het Kwartet (en natuurlijk voor Israel) nog altijd geen gesperkspartner is, omdat deze niet kan voldoen aan drie eerder gestelde voorwaarden: Erkenning van de staat Israel, het afzweren van het geweld (niet zozeer het staken ervan tijdens onderhandelingen), en het onderschrijven van eerder gesloten overeenkomsten. Gezien de verhoudingen aan de grond en de gevaren van een verdere escalatie van het conflict is dit een ronduit bespottelijke opstelling.
Nieuw gegeven is, dat het Kwartet met deze opstelling niet alleen HAMAS laat vallen, maar ook PNA-president Abu Mazen in een lastig parket brengt en koning Abdullah van Saoedi-Arabië, onder wiens vleugels de Mekka-overeenkomst tot stand is gekomen, schoffeert. Dit zal de verhouding tussen de Arabische Wereld en het Kwartet geen goed doen.
Wat overblijft zijn schaapachtige foto-sessies, holle persverklaringen en vage toezeggingen dat 'het overleg' spoedig zal worden voortgezet. Allemaal crisis-verschijnselen, terwijl een nieuwe aanpak - de oude heeft inmiddels ruimschoots bewezen tot niets te leiden - urgent is. Helaas is dit besef nog niet breed doorgedrongen.
ondertussen bouwt de joodse kolonist gewoon door.