Dezer dagen brengt Israels premier Benjamin Netanyahoe een officieel bezoek aan Nederland. Op het programma staan ontmoetingen met het staatshoofd, premier Mark Rutte, met Kamerleden, de joodse gemeenschap – en natuurlijk is er een ‘exclusief interview’ in een van de media.

Sinds maart vorig jaar staat Netanyahoe aan het hoofd van een regering die is samengesteld uit rechts-radicale en ultra-religieus/nationalistische partijen (zelf is Netanyahoe sinds 2009 onafgebroken premier geweest). Op hoofdlijnen zet deze regering het beleid van haar voorgangers voort. Haar invloed heeft zich sindsdien vooral op het vlak van de binnenlandse politieke verhoudingen doen voelen.

Zo is inmiddels via wetgeving onder meer de positie van het maatschappelijk middenveld ondermijnd, de vrijheid van meningsuiting beknot en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht aangetast. Niet onverwacht treft deze ontwikkeling eerst en vooral de Palestijnse staatsburgers van Israel. Maar inmiddels zijn ook joodse Israeli’s die zich uitspreken tegen de voortgaande bezetting en kolonisatie, tegen militair geweld en tegen mensenrechtenschendingen, onder vuur komen te liggen van rechts-radicale knokploegachtige groepen, die zich door partijen in de regering gesteund weten. Door prominente joodse Israeli’s is al de vraag opgeworpen of Israel naar fascisme afglijdt.

Als (langjarig) premier is Netanyahoe voor deze ontwikkeling in belangrijke mate verantwoordelijk en dient hij daarop aangesproken te worden. Mocht dat gebeuren, dan zal hij het gespreksonderwerp snel naar andere zaken proberen te verleggen. Hij zal al zijn demagogische talenten aanwenden om het vooral te hebben over de ‘existentiële dreigingen’ waaraan Israel zou blootstaan. 

Als altijd zal hij inzake het conflict met de Palestijnen stellen dat het hier niet gaat om de controle over grondgebied, maar om ‘het recht van Israel om zich tegen terrorisme te verdedigen’ (‘terror, not territory’). Oorzaak en gevolg worden hier door elkaar gehaald. Want voor degenen die onder bezetting leven, betekent bezetting openlijk en structureel geweld. De voortgaande onteigening en kolonisatie van Palestijnse grond zijn daarvan even provocerende als schrijnende manifestaties. Geweld roept tegenkrachten op. 

In het geval van de Gaza-Strook, zal Netanyahoe demagogisch tegenwerpen: ‘Wat zou u doen wanneer u met raketten wordt bestookt?’ Daarbij wordt voorbij gegaan aan het gegeven dat Israel de Gaza-Strook al jaren aan een wurgende belegering en blokkade onderwerpt, de daar woonachtige Palestijnen ‘op dieet heeft gezet’ en het gebied periodiek met grootschalig militair geweld aanvalt – met duizenden Palestijnse burgerslachtoffers als gevolg.

De aandacht kan door Netanyahoe ook naar het buitenland worden verlegd. Zo heeft Israel jarenlang campagne gevoerd tegen het nucleaire programma van Iran. Ook hiervan zou voor Israel een ‘existentiële dreiging’ uitgaan. Wat Israel betreft moet die beantwoord worden met het platbombarderen van Irans nucleaire faciliteiten. Tot groot chagrijn van Israel wisten zijn Westerse bondgenoten uiteindelijk in 2015 met Iran een diplomatieke regeling te treffen. Het gevaar van het ontstaan van een nieuw ‘Irak’ of ‘Syrië’ was daarmee voorlopig afgewend. 

Inmiddels heeft Iran in de Israelische propaganda plaats gemaakt voor de zeer gewelddadige salafistisch-jihadistische Islamitische Staat (IS of ISIS). Citaat Netanyahoe: ‘Hamas = Hezbollah = Al-Qa’ida = ISIS’.  

Daarnaast zijn er de inspanningen om fundamentele kritiek op Israel – anti-zionisme – of zelfs op de politiek van Israel neer te zetten als een nieuwe vorm van eeuwenoud anti-semitisme. Daarmee wordt schade aangericht aan het onderkennen van werkelijk antisemitisme: haat tegen joden omdat  zij joden zijn.  

In een recent interview met The Times of Israel  noemt de directeur van het Israelische bedrijf SodaStream, Daniel Birnbaum, Netanyahoe ‘de conflict-premier’ en beschuldigt hem ervan het conflict met de Palestijnen ‘cynisch en opzettelijk’ en ‘in al zijn kwade manifestaties’ te voeden.

Moet de Nederlandse regering de rode loper uitrollen voor een politieke pyromaan als Netanyahoe ?

Robert Soeterik is Midden-Oosten-specialist en voorzitter van het Nederlands Palestina Komitee