Deze brief gaat over het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind, gesloten in New York 1989 en eveneens bekrachtigd door Israël. Ook aan dit verdrag vergrijpt Israël zich in bezet gebied. Tal van artikelen van dit verdrag worden, zo blijkt, achteloos terzijde geschoven. Hierover handelt een rapport, vorig jaar in april uitgebracht door een multidisciplinaire expertgroep op verzoek van Gate48 en Palestine Link. De eerste is een platform voor kritische Israëli’s in Nederland, de andere is een initiatief van Palestijnen in Nederland die opkomen voor mensenrechten.

Het rapport heet “Palestijnse kinderen en militaire detentie”. Het is vervaardigd door een keur van wetenschappers, onder voorzitterschap van prof. mr. dr. Jaap Doek, eertijds hoogleraar in Amsterdam en in Leiden, jarenlang voorzitter van het VN-Kinderrechtencomité, rechter/raadsheer in verscheidene rechtscolleges in ons land en voorzitter van The Rights Forum, de stichting die ik in 2009 heb opgericht om recht en vrede in Israël en Palestina te bevorderen.

Arrestaties

Het rapport bevat schokkende informatie over hoe het militaire rechtssysteem van de bezetter op de Westoever van de Jordaan omgaat met Palestijnse kinderen. Naar Israëlisch militair recht mogen kinderen al vanaf de leeftijd van twaalf jaar worden gearresteerd en gedetineerd.

Gemiddeld genomen worden zo’n 700 kinderen per jaar opgepakt, verhoord, vervolgd en/of gevangen gezet. In veruit de meeste gevallen gaat het om het gooien van stenen naar Israëlische soldaten of kolonisten. Het gebeurt vooral langs wegen die alleen gebruikt mogen worden door bezetters of kolonisten, verder rondom nederzettingen en bij checkpoints. Op het gooien van stenen staat een bedreiging van wel twintig jaar gevangenisstraf.

Heel vaak worden Palestijnse kinderen gearresteerd in het holst van de nacht. UNICEF en mensenrechtenorganisaties hebben hierover uitvoerig gerapporteerd. Israëlische soldaten verschaffen zich met geweld toegang tot een huis en lichten kinderen van hun bed. Daar komt veelal fysiek en verbaal geweld aan te pas. Vaak worden kinderen dan geblinddoekt en worden hun polsen met plastic boeien aan elkaar gestript. Dan worden ze tot ontzetting van hun ouders in een legerauto afgevoerd. Ouders krijgen nauwelijks te horen over de reden van de arrestatie en waarheen hun kind wordt gebracht. Tijdens het transport blijven veel kinderen vastgebonden en geblinddoekt. Na aankomst ergens moeten ze soms uren wachten tot in de ochtend het verhoor begint. Een aantal kinderen is opzettelijk door soldaten wakker gehouden.

De Israëlische mensenrechtenorganisatie B’Tselem noemt deze praktijk van nachtelijke arrestaties een welbewuste strategie om de kinderen zo angstig en labiel mogelijk aan het verhoor te laten beginnen. Dat levert meer bekentenissen op. Ook is de strategie bedoeld om angst te zaaien binnen de Palestijnse gemeenschap. Volgens het kinderrechtencomité van de VN is er zelfs sprake van marteling.

Soms zijn arrestaties volstrekt willekeurig. Het leger, nog niet wetend wie er met stenen hebben gegooid, gaat dan lukraak arresteren ergens in het meest nabije dorp. Om er bij de bevolking de schrik in te houden. Er zijn gevallen bekend van arrestaties van kinderen zelfs jonger dan twaalf jaar. Een jongen van elf jaar, zo meldt het rapport, bleek al meermalen ’s nachts te zijn opgepakt. Na enkele uren van mishandeling was hij weer vrijgelaten want die aanhouding was onwettig naar Israëlisch recht. Sindsdien is dit kind zo angstig dat hij ’s nachts in bed zijn schoenen aanhoudt, zodat hij kan vluchten indien weer… Het gaat slecht met hem op school en hij is agressief geworden: getraumatiseerd dus.

Verhoor

UNICEF en anderen hebben vastgesteld dat het verhoren van kinderen strijk aan zet gebeurt onder intimidatie, bedreiging en fysiek geweld. Ook tijdens het verhoor zijn kinderen vaak geboeid, soms geblinddoekt. Zo worden ze onder druk gezet om een bekentenis af te leggen of een getuigenis die anderen belast. Defence for Children International heeft gerapporteerd dat in veel door hen bestudeerde zaken kinderen spreken over dreiging van verkrachting of doding van familieleden.

Bijna nooit is tijdens het verhoor van opgepakte kinderen een advocaat aanwezig noch een van de ouders. Voorts blijkt dat kinderen papieren hebben moeten ondertekenen die waren opgesteld in voor hen onbegrijpelijk Hebreeuws. In 2013 heeft de VN de Israëlische verhoorpraktijk scherp veroordeeld. Heel kwalijk is het ook dat Palestijnse kinderen niet alleen onder druk worden gezet om een bekentenis af te leggen, maar soms ook om te gaan fungeren als informant voor Israëlische inlichtingendiensten.

Voorarrest

Slechts weinig kinderen die worden vervolgd mogen het proces in vrijheid afwachten. Het voorarrest van de jongsten, 12 en 13 jaar, moet binnen 24 uur door een rechter worden getoetst. Kinderen van 14 en 15 jaar moeten binnen 48 uur aan een rechter worden voorgeleid. 16 en 17 jarigen moeten binnen 96 uur voor een rechter worden gebracht. Naar het oordeel van de VN zijn die termijnen veel te lang.

Onderhandelen

Bijna alle zaken in de militaire rechtbank worden afgedaan door zogenaamde “plea bargains”. Dit houdt in dat een kind schuld bekent in ruil voor verlaging van straf. Advocaten adviseren veelal om toch maar schuld te bekennen, ook al weet het kind dat het onschuldig is. Want kinderen willen niets liever dan zo gauw mogelijk naar huis en dat willen hun ouders ook, terwijl het meestal heel veel tijd en moeite kost om een gedetineerde onschuldig verklaard te krijgen. Het rapport van de expertgroep constateert dat deze manier van doen onverenigbaar is met het recht op een eerlijk proces als is vastgelegd in het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind.

Bestraffing en tenuitvoerlegging

Onderzoek gedaan door mensenrechtenorganisaties wijst uit dat bijna alle zaken tegen kinderen eindigen in een veroordeling.

Gevangenisstraffen worden tenuitvoergelegd in drie gevangenissen waarvan er twee zijn gevestigd op Israëlisch grondgebied. Dit is volstrekt in strijd met de Geneefse conventies. Het heeft daarenboven tot gevolg dat de gedetineerde kinderen geen bezoek kunnen krijgen van hun ouders of andere familieleden want het is voor hen uiterst moeilijk om vergunning te krijgen Israël in te reizen.

Het rapport-Doek is ten hemel schreiend.

Dries van Agt   10 december 2015 Joop.nl

cc-beeld: Magnus Halsnes