PUBLICATIES - NPK-BERICHTEN
Benny Morris over Palestijnse vluchtelingen (column)
16/11/2008
Vrijdag stond ik op met een kater die niet kon zijn veroorzaakt door dat ene glaasje wijn na afloop van de CIDI lezing de avond daarvoor. De Israëlische historicus Benny Morris hield voor een volle zaal een lezing over zijn “specialiteit”: de oorlog tussen de Joodse gemeenschap (Yishuv) en de Arabieren in 1947-1948 die leidde tot de vestiging van de staat Israël en miljoenen Palestijnse vluchtelingen.
Mijn gevoel van onbehagen werd veroorzaakt door Morris' voorstelling van zaken. Het kwam erop neer dat er inderdaad een oorlog was geweest waardoor zeker 700.000 Palestijnen ontheemd waren geraakt, honderden dorpen waren vernietigd en ruim 1100 mensen waren gesneuveld (800 Palestijnen en 300 joden). De aantallen noemde hj omstreden, volgens Arabische bronnen liggen ze inderdaad hoger.
Morris suggereerde met zijn betoog dat de Palestijnen hun problemen vooral aan zichzelf hadden te danken omdat ze:
1) waren begonnen met de aanval;
2) hun vrouwen en kinderen elders in veiligheid hadden gebracht;
3) slecht waren georganiseerd;
4) geen staatsstructuur kenden;
5) slechte leiders hadden;
6) elkaar bevochten in onderlinge twisten;
7) economisch zwak waren;
8) hun land verkochten aan de joden;
9) gevlucht waren ondanks oproepen van Arabische leiders om dat niet te doen;
10) de joodse imperialistische aspiraties in de weg stonden;
11) niet door de Arabieren werden gesteund.
De joodse gemeenschap (Yishuv) daarentegen
1) vocht voor zelfbehoud;
2) deed wat militair noodzakelijk was, inclusief executies, verdrijving en vernietiging;
3) was politiek en militair goed georganiseerd;
4) bezat een zekere welvaart.
5) werd gesteund door de Westerse mogendheden.
Morris baseert zich op zijn uitgebreide onderzoek in de archieven van de Haganah, de voorloper van het Israëlische leger.
Extreme groepen als Stern en Irgun liet hij buiten beschouwing, evenals Arabische bronnen en getuigenverklaringen.
Volgens hem bleek niet uit de stukken dat er sprake was van een expliciet beleid van verdrijving of vernietiging van Palestijnen, alleen een ATMOSFEER en een politieke en militaire NOODZAKELIJKHEID.
In deze stelling verschillen hij en historicus Ilan Pappe, door Morris als een door de PLO betaalde ex-Israeli verketterd, diametraal van mening. Ilan Pappe besteedt in zijn boek “The Ethnic Cleansing of Palestine” veel aandacht aan deze kwestie en komt met overtuigende aanwijzingen dat wel degelijk van expliciet beleid sprake was: het zogenaamde plan Dalet had als belangrijkste doel het “zuiveren” van Palestina en het stichten van een solide joodse meerderheid.
De realiteit is dat Israël een agressieve politiek van verdrijving van Palestijnen en annexatie van Palestijns land voert. Vijf miljoen Palestijnen leven inmiddels als vluchteling, zij het zonder de bescherming van het vluchtelingenrecht.
Morris noemt de vluchtelingen het moeilijkste probleem voor Israel. En het worden er steeds meer! Vandaar mijn vraag aan hem hoe een rechtvaardige oplossing eruit ziet.
Een rechtvaardige oplossing bestaat echter volgens hem niet, want terugkeer staat voor Israël gelijk aan zelfmoord. Dan liever de oplossing die de Amerikaanse president Clinton in 2000 voorstelde. Deze houdt in:
1) Erkenning van Palestijnen als vluchtelingen;
2) Terugkeer van een "symbolisch" aantal vluchtelingen naar hun plaats van herkomst in Israel;
3) Naturalisatie in de gastlanden;
4) Vestiging van vluchtelingen in derde landen;
5) Vestiging van vluchtelingen in een Palestijnse staat naast Israel;
6) Compensatie door de internationale gemeenschap, waaraan ook Israel bijdraagt.
Voor de vestiging van de Palestijnse staat is het volgens Morris niet nodig dat de Joodse nederzettingen worden ontmanteld. Die zijn immers op “Israëlische staatsland” gebouwd. Toch vreemd, want volgens het internationale recht kan bezet gebied niet in bezit zijn van de bezetter, in dit geval de staat Israël.
Benny Morris’ stellingname is begrijpelijk wanneer men weet dat hij ooit in een interview met Ari Shavit zei: “Wie een omelet wil bakken moet bereid zijn eieren te breken”. Hij vindt dat “het hele land Israël” tot de rivier de Jordaan, vanaf het begin gezuiverd had moeten worden van Palestijnen. Dan is het logisch dat hij het zou betreuren als de vluchtelingen, conform het internationaal recht, in staat zouden worden gesteld terug te keren. Winst is dat Morris en zijn gastheer het CIDI, erkennen DAT er miljoenen Palestijnse vluchtelingen bestaan. Hoe vreemd het ook klinkt: zelfs dat is jarenlang ontkend, zoals ook het bestaan van Palestijnen door generaties van Israëlische polici überhaupt is ontkend....
De volgende bijeenkomst van het CIDI over Israël en het international recht en is een aanrader voor iedereen met een sterkere maag dan ik.
Soemoed!
Lilian Peters
Morris suggereerde met zijn betoog dat de Palestijnen hun problemen vooral aan zichzelf hadden te danken omdat ze:
1) waren begonnen met de aanval;
2) hun vrouwen en kinderen elders in veiligheid hadden gebracht;
3) slecht waren georganiseerd;
4) geen staatsstructuur kenden;
5) slechte leiders hadden;
6) elkaar bevochten in onderlinge twisten;
7) economisch zwak waren;
8) hun land verkochten aan de joden;
9) gevlucht waren ondanks oproepen van Arabische leiders om dat niet te doen;
10) de joodse imperialistische aspiraties in de weg stonden;
11) niet door de Arabieren werden gesteund.
De joodse gemeenschap (Yishuv) daarentegen
1) vocht voor zelfbehoud;
2) deed wat militair noodzakelijk was, inclusief executies, verdrijving en vernietiging;
3) was politiek en militair goed georganiseerd;
4) bezat een zekere welvaart.
5) werd gesteund door de Westerse mogendheden.
Morris baseert zich op zijn uitgebreide onderzoek in de archieven van de Haganah, de voorloper van het Israëlische leger.
Extreme groepen als Stern en Irgun liet hij buiten beschouwing, evenals Arabische bronnen en getuigenverklaringen.
Volgens hem bleek niet uit de stukken dat er sprake was van een expliciet beleid van verdrijving of vernietiging van Palestijnen, alleen een ATMOSFEER en een politieke en militaire NOODZAKELIJKHEID.
In deze stelling verschillen hij en historicus Ilan Pappe, door Morris als een door de PLO betaalde ex-Israeli verketterd, diametraal van mening. Ilan Pappe besteedt in zijn boek “The Ethnic Cleansing of Palestine” veel aandacht aan deze kwestie en komt met overtuigende aanwijzingen dat wel degelijk van expliciet beleid sprake was: het zogenaamde plan Dalet had als belangrijkste doel het “zuiveren” van Palestina en het stichten van een solide joodse meerderheid.
De realiteit is dat Israël een agressieve politiek van verdrijving van Palestijnen en annexatie van Palestijns land voert. Vijf miljoen Palestijnen leven inmiddels als vluchteling, zij het zonder de bescherming van het vluchtelingenrecht.
Morris noemt de vluchtelingen het moeilijkste probleem voor Israel. En het worden er steeds meer! Vandaar mijn vraag aan hem hoe een rechtvaardige oplossing eruit ziet.
Een rechtvaardige oplossing bestaat echter volgens hem niet, want terugkeer staat voor Israël gelijk aan zelfmoord. Dan liever de oplossing die de Amerikaanse president Clinton in 2000 voorstelde. Deze houdt in:
1) Erkenning van Palestijnen als vluchtelingen;
2) Terugkeer van een "symbolisch" aantal vluchtelingen naar hun plaats van herkomst in Israel;
3) Naturalisatie in de gastlanden;
4) Vestiging van vluchtelingen in derde landen;
5) Vestiging van vluchtelingen in een Palestijnse staat naast Israel;
6) Compensatie door de internationale gemeenschap, waaraan ook Israel bijdraagt.
Voor de vestiging van de Palestijnse staat is het volgens Morris niet nodig dat de Joodse nederzettingen worden ontmanteld. Die zijn immers op “Israëlische staatsland” gebouwd. Toch vreemd, want volgens het internationale recht kan bezet gebied niet in bezit zijn van de bezetter, in dit geval de staat Israël.
Benny Morris’ stellingname is begrijpelijk wanneer men weet dat hij ooit in een interview met Ari Shavit zei: “Wie een omelet wil bakken moet bereid zijn eieren te breken”. Hij vindt dat “het hele land Israël” tot de rivier de Jordaan, vanaf het begin gezuiverd had moeten worden van Palestijnen. Dan is het logisch dat hij het zou betreuren als de vluchtelingen, conform het internationaal recht, in staat zouden worden gesteld terug te keren. Winst is dat Morris en zijn gastheer het CIDI, erkennen DAT er miljoenen Palestijnse vluchtelingen bestaan. Hoe vreemd het ook klinkt: zelfs dat is jarenlang ontkend, zoals ook het bestaan van Palestijnen door generaties van Israëlische polici überhaupt is ontkend....
De volgende bijeenkomst van het CIDI over Israël en het international recht en is een aanrader voor iedereen met een sterkere maag dan ik.
Soemoed!
Lilian Peters
Archief NPK-berichten