In een open brief critiseerde Ralph Nader voor de verkiezingen Obama. Hij verweet hem zich achter de meest radicale AIPAC standpunten te stellen (onverdeeld Jeruzalem, nooit met Hamas spreken, blokkade Gaza, etc.) terwijl nota bene een meerderheid van Amerikaanse Joden daar al genuanceerder over denkt.  De Israelische mensenrechtenactivist Uri Avneri oordeelde “Obama’s declarations at the AIPAC conference were very bad for peace”.

De voormalige Israëlische vredesonderhandelaar David Levy verweet Obama dat hij volstrekt negeerde dat er, behalve een Israëlische, ook een Arabische kant aan het verhaal zit, iets wat kan opbreken bij een toekomstige rol als onderhandelaar. 

Obama bezocht vele kerken en synagoges, maar weigerde ook maar één moskee te bezoeken. Dat is merkwaardig omdat (tegen het algemene beeld in) er in de VS ongeveer evenveel inwoners van Arabische als van Joodse komaf zijn (beide een paar procent van de bevolking).

De New York Times verweet Obama “lack of political courage” omdat hij een optreden van Jimmy Carter (gebruikelijk op Democratische conventies) verbood.

Tijdens zijn campagne beschikte Obama over grote bedragen, grotendeels door Joodse bankiers als Goldman Sachs bijeengebracht. Ook speelden Joodse adviseurs een belangrijke rol. Genoemd kan worden voormalige AIPAC medewerker Eric Lynn, maar vooral ook Dennis Ross van het pro-Israëlische Washington Institute for Near East Policy en vroeger verbonden met het beruchte Project for the New American Century. Hij nam deel aan de mislukte Camp David onderhandelingen. Arabische diplomaten verweten hem geen eerlijke onderhandelaar te zijn, maar altijd het Israëlische standpunt als uitgangspunt te nemen, wat hij aan Arabische deelnemers trachtte op te dringen.

Ross speelde zomer 2008 een grote rol in het tot stand komen van het rapport “Strengthening the Partnership. How to deepen the US-Israel Cooperation on the Iranian Nuclear Challenge”, dat door velen als een “road map to war” is aangeduid.     

Na de verkiezingen doen de eerste grote benoemingen het ergste vrezen. Die hebben alle betrekking op Joodse Amerikanen met een eenzijdig profiel. Genoemd kan worden toekomstig stafchef Rahm Israel Emanuel (zoon van een Irgun terrorist,  zie hierover bijv. het commentaar over deze “hardliner”van Abu Nimah in Electronic Intifada, 5-11-2008). In 2003 tekende Emanuel een brief aan president Bush omdat die zich niet voldoende pro-Israël zou opstellen.

Haaretz meldde de benoeming van voormalig ambassadeur Dan Kutzer en strateeg Dan Shapiro als adviseurs.

Uit deze eerste acties wordt bewaarheid wat al vanwege uitlatingen gevreesd moest worden: Obama lijkt een zeer sterk pro-Israel accent te leggen. De gereserveerdheid in Arabische landen is dus begrijpelijk.

De oproep van ex-president Jimmy Carter aan Europa lijkt nog steeds terecht. Die riep (in mei in een artikel in The Guardian) Europa op om te breken met de VS en een eigen Midden Oosten beleid te ontwikkelen.

Helaas moet gevreesd worden dat onder Obama geen evenwichtiger Amerikaans beleid tot stand zal komen.

                                                                                                                             Jan Elshout, 9 november 2008