Op 1 juli heeft de PvdA Amsterdam ingestemd met de voortzetting van (een onderzoek naar) een samenwerkingsverband van Amsterdam met de hoofdstad van Israël, Tel Aviv-Yafo, en de standplaats van de Palestijnse regering, Ramallah.

Stedenband of samenwerking

De PvdA speelde bij het besluit op 1 juli een sleutelrol. Zonder steun van de PvdA had het voorstel het niet gehaald. Toen er eerst sprake was van een stedenband met Tel Aviv (en een samenwerkingsverband met Ramallah), liet de PvdA-fractie bij monde van voorzitter Marjolein Moorman weten daar grote bezwaren tegen te hebben. Vervolgens wijzigde het college van B&W het voorstel om een stedenband met Tel Aviv aan te gaan in een voorstel om met Tel Aviv – net als met Ramallah – een samenwerkingsverband aan te gaan.

Wie echter de Buitenland-nota 2014-2018 van de gemeente Amsterdam bestudeert (link), ziet dat daarin feitelijk het onderscheid tussen een stedenband en een samenwerkingsovereenkomst allang is komen te vervallen. Het woord ‘stedenband’ komt er zelfs nog maar één keer in voor. Alleen in de inleiding op bladzijde 1:

“Het internationaal beleid is er primair op gericht Amsterdam als internationale stad te versterken: economisch, bestuurlijk, sociaal en cultureel; door handelsmissies, acquisitie, stedenbanden, Europese lobby; door samenwerking en kennisuitwisseling. Uitgangspunt is steeds dat Amsterdam, als relatief welvarende stad, in haar internationale beleid steeds streeft naar een bepaalde wederkerigheid; en zich opstelt als een verantwoordelijke hoofdstad.”

Met andere woorden: het onderscheid tussen stedenband en samenwerkingsovereenkomst bestaat voor Amsterdam allang niet meer. Amsterdam sluit al enkele jaren met steden waarmee ze wil samenwerken, ongeacht hoe, altijd een Memorandum of Understanding (MoU).

(aangepaste raadsvoorstel)

Het is dus gewoon een woordenspel. Dat nota bene wordt bevestigd in het aangepaste raadsvoorstel. Ook de PvdA Amsterdam weet dat. Waar de fractie eerder gegronde bezwaren had tegen “de stedenband”, mag je daarom verwachten dat ze diezelfde bezwaren heeft tegen “de samenwerking”. Want dat is precies hetzelfde en beide MoU’s waren in juni al bekend. Toch doet PvdA-fractievoorzitter Moorman in de NRC van 1 juli het voorkomen alsof een stedenband iets wezenlijk anders is dan een samenwerkingsverband en zegt tegen Bas Blokker (link):

“We hebben gezien dat de term ‘stedenband’ tot emoties van alle kanten leidde en polarisatie in de stad verhoogde. Die moet je niet voeden. Kijk liever naar een manier waarop je kunt samenwerken om verbinding en verzoening te bewerkstelligen.”

“Samenwerking geeft meer flexibiliteit. Samenwerking biedt de kans om bewoners van beide steden te laten kennismaken, of om ze hier uit te nodigen om met elkaar te praten. Maandag waren er twee vertegenwoordigers uit Tel Aviv in Amsterdam, op uitnodiging van het CIDI, en een van hen zei: ‘We kunnen ook daten, we hoeven niet te trouwen.’ ”

Onbegrijpelijk. En als de samenwerking met Tel Aviv-Yafo en Ramallah volgens Moorman nu ineens als (politiek) doel “kennismaking” heeft, en “verbinding” en “verzoening”, waarom staat het bevorderen van gesprekken tussen Tel Aviv en Ramallah dan niet als criterium of doel vermeld in de beide MoU’s? Sterker nog: waar kan ik lezen dat het doel van Amsterdam is Tel Aviv en Ramallah met elkaar in contact te brengen? Helemaal nergens. Hier klopt echt niets van. Bovendien heeft Ramallah daar helemaal geen zin in (link).

Criteria Buitenland-nota Amsterdam

Ik schreef eerder een open brief aan de PvdA-fractie (link), waarin ik aanvoerde dat het hier niet gaat om partij kiezen voor Israël of Palestina. Ondanks alle commotie en emoties van beide kampen erover in de media, is dat volstrekt niet aan de orde. Er stond op 1 juli in de Amsterdamse raad maar één vraag centraal: voldoet het MoU met Tel Aviv-Yafo en dat met Ramallah aan de criteria die Amsterdam zelf in zijn Buitenland-nota stelt aan samenwerking met andere steden? Ik voerde met argumenten en bronnen onderbouwd aan, dat het antwoord daarop NEE is (link). Deze MoU’s zijn beide strijdig met de eigen uitgangspunten van de stad Amsterdam. En dat is geen particuliere mening van mij, maar een feit dat iedere Nederlander zelf kan checken.

Er wordt in het NRC-gesprek van Bas Blokker met Moorman gesproken over verruiming van de criteria in de Buitenland-nota, waardoor samenwerking met Tel Aviv er toch onder zou kunnen vallen. Moorman zegt daarover:

“Na de discussie stuurde de burgemeester de raad een brief ter kennisneming, waarin stond dat op basis van dat nieuwe criterium onderzoek mogelijk is naar samenwerking met Tel Aviv. Dáár is geen raadsdebat over geweest. We hebben dus niet gezegd: laten we een stedenband smeden.”

Ik heb me in het archief van Amsterdam suf gezocht naar een document dat me duidelijk kan maken om welk nieuwe criterium en dus welke verruiming van de criteria het hier gaat. Ik heb niets kunnen vinden.

Wel zag ik dat het mallotige criterium dat Israël “herkomstland” is van de joodse gemeenschap in Amsterdam (dat in juni nog in het oorspronkelijke voorstel aan de raad stond) (link), in het aangepaste voorstel aan de raad op 1 juli spoorloos is verdwenen (link). Sterker nog: alle criteria waaraan de samenwerking met Tel Aviv zou moeten voldoen om in aanmerking te komen voor samenwerking met Amsterdam, zijn uit het definitieve raadsvoorstel van 1 juli verdwenen. En het oorspronkelijke raadsvoorstel is van de website gehaald.

(oorspronkelijke raadsvoorstel)

(aangepaste raadsvoorstel)

Wel heeft Tel Aviv zowel in het oorspronkelijke als in het aangepaste raadsvoorstel “een gedeelde geschiedenis” met Amsterdam. Ik heb geen idee wat ik me hierbij moet voorstellen. Tenzij hier in bedekte termen nog steeds staat dat Israël herkomstland is van de in Amsterdam wonende joodse gemeenschap. Maar dat is niet zo.

(oorspronkelijke raadsvoorstel)

(aangepaste raadsvoorstel)

Ik zag verder dat het college zelf kennelijk ook besefte dat het een beetje idioot is om de Israëlische militaire strafoperatie ‘Protective Edge’ van afgelopen zomer te betitelen als “onlusten”. In het aangepaste raadsvoorstel van 1 juli is de oorspronkelijke tekst door de griffie haastig gewijzigd in de volgende kromme zin:

“Het onderzoek is naar aanleiding van de het conflict  in regio in de zomer/najaar van 2014 opgeschort en in januari 2015 hervat.”

Wat bedoeld wordt met de zin dat het DNA van Amsterdam en Ramallah op elkaar lijken, moet iemand me ook nog eens uitleggen. Ik denk dat burgers in Ramallah heel graag zouden willen dat hun DNA niet al vele decennia hardhandig werd bepaald door hun bepaald niet tolerante bezetter en onderdrukker Israël. Dat als hoofdstad Tel Aviv heeft. Waarmee Amsterdam wil gaan samenwerken.

Conclusie en vragen

Mijn conclusie in mijn open brief aan de PvdA Amsterdam was: wie – ondanks het feit dat een voorgenomen samenwerking met Tel Aviv-Yafo aantoonbaar en objectief strijdig is met de eigen Amsterdamse criteria – deze samenwerking toch verder wil laten onderzoeken, zal óf de criteria van Amsterdam Internationaal Verantwoordelijke Hoofdstad eerst moeten schrappen uit de Buitenland-nota; óf maakt eigenhandig die criteria in de Buitenland-nota volstrekt ongeloofwaardig en waardeloos. De PvdA-fractie van Amsterdam heeft om mij onduidelijke redenen en tot mijn grote verbazing voor die laatste optie gekozen. Waarmee ook de standpunten van de PvdA Amsterdam voor mij ongeloofwaardig en waardeloos zijn geworden. En dat niet alleen: ze zijn strijdig met het landelijke beleid van de PvdA inzake Israël en Palestina (link). Een samenwerking van Amsterdam met Tel Aviv-Yafo en met Ramallah draagt op geen enkele manier bij aan het oplossen van het Midden-Oostenconflict (laat staan dat dat de taak is van de gemeente Amsterdam), maar bestendigt uitsluitend de status quo van de bezetting. Niet aan beginnen, dus.

Blijft intussen de vraag overeind waarom de PvdA-fractie juist nu, nu het gegrom van de volgende militaire aanval op Gaza al in de verte hoorbaar is (link), toch een samenwerking met de hoofdstad van Israël wil onderzoeken. Wat is in vredesnaam de urgentie van zo’n samenwerking? Alleen omdat het pro-Israël-kamp het stampvoetend eist? Ik heb daar ondanks mijn vragen aan de PvdA Amsterdam en aan het college van B&W nooit antwoord op gekregen. En wat doet Amsterdam als Israël wederom een militaire strafoperatie inzet tegen Gaza?

(aangepaste raadsvoorstel)

En ik heb er intussen een nieuwe vraag bij: waarom moet burgemeester Van der Laan gaan overleggen met de burgemeesters van Tel Aviv en Ramallah over de spanningen in Amsterdam? Wordt hier gesuggereerd dat die verre burgemeesters een trucje weten om de spanningen in de islamitische gemeenschap in Amsterdam weg te nemen? Is er ook maar één Israëlische burger van Tel Aviv geïnteresseerd in het lot van burgers in Ramallah, 45 kilometer verderop? Welnee. Het is zelfs zo dat de Universiteit van Tel Aviv studenten die vorig jaar in Gaza vochten, beloond heeft met een scholarship (link). En dat Tel Aviv University President Prof. Joseph Klafter maar wat trots is op zijn jongens en meisjes die in Gaza vochten. Hoe valt dat in te passen in ‘Scope 4′ uit het MoU met Tel Aviv: “4. Youth and Education”? Moeten de Amsterdamse UvA en de VU gaan samenwerken met een Israëlische universiteit die studenten beloont voor het vechten in Palestina?

PvdA Amsterdam: jullie steun aan een samenwerking met Tel Aviv is voor mij onacceptabel. En niet uit te leggen aan mensen die het internationaal recht, de mensenrechten en het volkenrecht serieus nemen, en die willen dat die rechten worden nageleefd en dat eindelijk een einde wordt gemaakt aan het voortdurende schenden ervan. Steun die ook niet uit te leggen is aan de grote islamitische gemeenschap in Amsterdam. De zachte heelmeesters maken steeds stinkender wonden.