Op 13 juni meldt het Amsterdamse dagblad het Parool dat Amsterdam van plan is een samenwerkingsovereenkomst aan te gaan met de Israelische stad Tel Aviv-Yafo. Tegelijk zal er een samenwerkings-overeenkomst met de stad Ramallah op de bezette Westelijke Jordaanoever worden afgesloten. Volgens de krant zullen burge-meester Eberhard van der Laan en locoburgemeester Kajsa Ollongren in september beide steden bezoeken om de samenwerking, als geformuleerd in een memorandum of understanding, te beklinken.

Mocht de gemeenteraad van Amsterdam in meerderheid met dit voornemen akkoord gaan, dan is dat een ernstige misstap.

Er gaat hiervan een volkomen fout signaal van uit naar de politieke leiding van de Staat Israel. Juist nu deze vanwege haar politiek jegens de Palestijnen onder druk van de internationale gemeenschap is komen te staan, kiezen burgemeester Van de Laan en de zijnen ervoor die druk te verlichten. Dat brengt een oplossing van het conflict bepaald niet dichterbij. Door tegelijk een samenwerkings-overeenkomst met de Palestijnse leiding aan te gaan, lijken Van der Laan en de zijnen kritiek op hun voornemen op voorhand te willen pareren. Het moge duidelijk zijn dat die samenwerkingsovereenkomst niet meer is dan een schaamlap.

In het memorandum of understanding wordt gesproken over Yafo. Eeuwenlang is de stad aangeduid met haar Arabische naam Jaffa - een Palestijnse havenstad aan de Middellande Zee, die vanwege haar schoonheid de ‘Bruid van de Zee’ (A’rus al-Bahr) werd genoemd.

Aan die situatie is in 1948 een eind gekomen, toen haar Palestijnse bewoners door gericht geweld van zionistische milities massaal verdreven of gevlucht zijn. De oude stad en haar directe omgeving zijn zo geheel van Palestijnen ‘gezuiverd’. Palestijnse inwoners die niet zijn verdreven of gevlucht, zijn vervolgens door de Israelische bezetter geconcentreerd in de wijk Al-Ajami. Tot in de jaren vijftig was deze met prikkeldraad van de rest van de stad afgescheiden. De achtergelaten huizen van de Palestijnen zijn door joodse kolonisten uit Oost- en West-Europa en uit diverse Arabische landen in bezit genomen. Jaffa werd Yafo.

Wie vandaag de dag door de straten van de oude stad loopt, ziet talrijke sporen van haar Arabische verleden. Maar op de naambordjes van de vaak fraai gerestaureerde huizen staan uitsluitend joodse familienamen. In veel deurposten is een mezoeza aangebracht (een kokertje met daarin een religieuze tekst; bij het betreden van het huis strijkt men daarover onder het uitspreken van een zegen).

Zo is Jaffa een levend getuigenis van de campagne van etnische zuivering waarmee de stichting van de Staat Israel gepaard is gegaan. Maar daarover zullen de gesprekken tussen burgemeester Van der Laan en zijn ambtsgenoot Ron Huldai in september niet gaan.

Zoals alle Palestijnen in Israel - en dus ook in Tel Aviv - zijn de Palestijnen in Jaffa tweederangsburgers in hun eigen land, onderhevig aan institutionele discriminatie. Om een goed beeld van de positie van de Palestijnen in Jaffa te krijgen, zou het goed zijn wanneer Van der Laan zijn oor eens te luisteren legt bij Palestijnse middenstanders. Die zullen hem uit de doeken doen hoe Palestijnen in de Staat Israel economisch gemarginaliseerd worden. Een van hen verklaarde onlangs tegenover ons: ‘Of je als Palestijn nu een apotheek, een garage of een bar runt, met regel-geving probeert men ons het werken onmogelijk te maken. In de hoop dat wij ons bedrijf  sluiten. Maar wij hebben van 1948 geleerd. Ons krijgen zij niet weg.’   

Echoing Yafa is een audiowalk door de Oude Stad van Jaffa

Lost cities Al-Jazeera 14 mei 2014

Beste leden van de GL-fractie.

Dringend verzoek om tegen de stedenband met Tel Aviv te stemmen

Tel Aviv heeft de eertijds bloeiende Palestijnse havenstad Jaffa tot achterbuurt gereduceerd. Voor de Palestijnse bevolking is geen plaats. Die is al meer dan 60 jaar geleden verdreven, zonder recht op terugkeer.

Tel Aviv = Israel. De burgemeester heeft dat nogal dubbelzinnig in een interview op radio 1 vorig jaar ook gezegd. Hij zei "Amsterdam heeft iets met Israel". Hij zei niet dat Amsterdam iets heeft met Tel Aviv. Hij bedoelde kennelijk de grote synagoges van het Jonas Danièl Meijerplein, Het plein van de Dokwerker.

Tegelijkertijd doelde hij op de Staat Israel.

Maar dát Israel betekent koloniale onderdrukking van de Palestijnen, voor en na 1967. Daar heeft Amsterdam niets mee. Laat uw hart spreken. Stem tegen apartheid, stem voor Mokum (ha-makom, Hebr. voor "de plaats" , scl. de plaats van toevlucht tegen vervolging sinds de 17e eeuw). `Tel Aviv' is geen Mokum.

Met vriendelijke groet,

Kees Wagtendonk