Is Tony Blair de basis aan het leggen voor de economische kolonisering van Palestina?

Blair, die verondersteld wordt te werken als ‘vredesgezant’ in Jeruzalem, heeft meegewerkt aan de voorbereiding van de plannen voor buitenlandse investeringen op de bezette Westelijke Jordaanoever en eventueel in Gaza. Terwijl die plannen worden voorgesteld als ‘voordelig voor de gewone Palestijn’, toont een diepgaande analyse eerder aan dat ze rampzalige gevolgen kunnen hebben.

Het team van Blair merkt in een presentatie op dat de reserve aan Palestijnse arbeiders “goed opgeleid, relatief goedkoop en overvloedig” is. Dezelfde presentatie, die deel uitmaakt van het Initiatief voor de Palestijnse Economie dat Blair in 2014 uitbracht, bevat het basisrecept om deze werkkracht meedogenloos te gaan uitbuiten.

Eén van de belangrijkste aanbevelingen van deze plannen is dat er op de Palestijnse industriële industrieterreinen een “upgrade” moet worden uitgevoerd, zodat het 'speciale economische zones' worden. Dit is een chique term voor sweatshops. Speciale economische zones laten immers doorgaans toe dat bedrijven minder belastingen gaan betalen en lagere lonen mogen uitbetalen, dan wat ter plaatse gebruikelijk is.

Door deze aanbevelingen voor te stellen, promoot Blair een ontwikkelingsmodel in diskrediet. Het systeem van speciale economische zones gaat terug op een beslissing van India tijdens de jaren 1980 om bedrijven gedurende een periode van vijf jaar  een soort ‘belastingvakantie’ aan te bieden en op gelijkaardige toenmalige initiatieven van China.

De gedachte achter deze manier van werken was dat het de economie van armere landen op gang zou trekken. In de praktijk laat het de grote bedrijven toe om te dicteren hoe de wereld wordt geregeerd, terwijl ze de arbeiders veroordelen tot goedkope arbeidskracht. Naomi Klein toont dit aan in haar boek No Logo: “Hele landen worden herleid tot industriële sloppenwijken en laagbetaalde arbeidsgetto’s, zonder einde in zicht.”

De rampzalige dood van talloze Bengaalse textielarbeiders (zie foto) de laatste paar jaren heeft enige aandacht gevestigd op de onmenselijke werkomstandigheden in deze economische zones. "Toen ik aan een woordvoerder van Blairs bureau in Jeruzalem vroeg of Blair aan het proberen was om de werkomstandigheden van de Palestijnse arbeiders te verergeren, werd mij geantwoord “absoluut niet”. Toch is het moeilijk te vatten hoe Blair hen iets anders dan Bengaalse slavernij aan het aanbevelen is."

Kwartet

De Palestijnse arbeiders zijn inderdaad “relatief goedkoop”, zoals het team van Blair beweert. In 2013 was volgens het Palestijnse Centrale Bureau voor Statistieken het gemiddelde dagloon in de bezette gebieden 22,4 euro voor mannen en 18,2 euro voor vrouwen.

De handlangers van Blair wijzen er, telkens wanneer zijn nalatenschap als Britse eerste minister ter sprake komt,  altijd snel op dat hij het was die de wetgeving op minimumlonen in Groot-Brittannië invoerde. Zij willen laten geloven dat dergelijke inzet voor sociale bescherming zijn minder dan ongerepte staat qua buitenlands beleid goed kan maken (terwijl het gewone volk de invasie van Irak als een misdaad tegen de menselijkheid beschouwt, is het volgens de Britse elite slechts 'een vergissing').

De huidige activiteiten van Blair zetten zijn magere prestaties in een nieuw daglicht. Indien hij bereid was om een voorstander te zijn van de rechten van de werknemers in Groot-Brittannië, waarom probeert hij ze dan te vernietigen in Palestina?

Het meest aannemelijk antwoord is dat hem gevraagd werd om het zo te doen. In theorie is Blair gezant voor het Midden-Oosten van het ‘kwartet’ van de VS, EU, Rusland en de VN. John Kerry, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, heeft echter al laten voelen dat hij het is die de echte controle heeft over wat Blair doet.

Mandela

In 2013 verkondigde Kerry dat hij Blair had belast met het opmaken van een uitgewerkt plan voor de Palestijnse economie. Die aankondiging kwam na het initiatief ‘Breaking the Impasse’ van het Wereld Economisch Forum (WEF), de exclusieve club van succesvolle politici en zakenlui (die jaarlijks in Davos samenkomt).

Dat initiatief begon met een discussie in 2012 tussen de voorzitter van het WEF, Klaus Schwab, en de Israëlische en Palestijnse tyconen Yossi Vardi en Munib al-Masri. Zoals de naam al aantoont, werd het initiatief voorgesteld als 'zakenleiders willen vrede'.

De betrokkenheid van Schwab kan al doen vermoeden wat er echt aan de hand is. Hij is er trots op hoe het WEF onder zijn leiding Nelson Mandela heeft overtuigd om de belangrijkste principes van het Freedom Charter van het ANC van 1955 op te geven. Die principes bepaalden dat de grondstoffen, banken en industrie van Zuid-Afrika publiek eigendom zouden worden eenmaal de apartheid was verslagen.

Door Mandela zodanig onder druk te zetten dat hij deze principes liet vallen, hielp Schwab mee met het oprichten van een licht gewijzigd systeem van raciale segregatie in Zuid-Afrika. Het lukte enkele zwarten om rijk te worden, de grote meerderheid bleef echter in armoede achter. De echte economische macht bleef in handen van een grotendeels blanke kliek.

Wordt er nu iets gelijkaardigs voorzien voor Palestina?

De woordvoerder van Blair zei me “Multinationals zullen een belangrijke factor zijn van zijn initiatief maar ook Palestijnse investering is een essentieel onderdeel”.

Dit uitgewerkt plan werd opgesteld in samenspraak met zakenleiders van zowel het Midden-Oosten als daarbuiten. Het bureau van Blair heeft geen volledige lijst uitgebracht van wie deze leiders zijn, het is echter al geweten dat Coca-Cola, Goldman Sachs en Microsoft betrokken waren bij de discussies over de opstelling van het plan.

Munib al-Masri, regelmatig beschreven als Palestina’s rijkste man, heeft zeer hartelijke relaties met Blair. Een presentatie voor de promotie van toerisme op de Westelijke Jordaanoever, eveneens een onderdeel van het initiatief van Blair, noemt de holding Padico van al-Masri als een waarschijnlijke deelnemer in een aanbevolen 'samenwerking' tussen overheidsinstanties en private bedrijven. Dit is een duidelijke aanwijzing dat één van de belangrijkste objectieven van Blair en zijn team het vergroten van de winsten van hun vriendjes is.

"Benjamin Netanyahu heeft al lang een 'economische vrede' met de Palestijnse bevolking aangeprezen ter vervanging van het opheffen van de onrechtvaardigheden die Israël hen oplegt."

De manier waarop de familie al-Masri te werk gaat, maakt duidelijk hoe het nastreven van dit soort vrede indruist tegen het streven naar echte bevrijding. Deze familie heeft altijd al een opmerkelijke bereidheid getoond om de onderdrukkers van hun volk te paaien.

In september zei Blair aan de voornaamste financiële donoren van Palestina dat de Israëlische autoriteiten, inclusief het leger, “volledig op de hoogte waren gebracht” van zijn uitgewerkt plan. Er zit met andere woorden een verontrustende logica in deze samenwerking: het plan van Blair volgt het patroon opgesteld door Israël.

De industriële zones die zullen worden 'opgewaardeerd' tot volwaardige sweatshops werden opgericht als gevolg van de beperkingen op bewegingsvrijheid van de Palestijnen om naar het huidige Israël te gaan voor werk. Het is niet toevallig dat de meeste van deze zones verspreid liggen langs de muur die Israël aan het bouwen is op de Westelijke Jordaanoever, als onderdeel van hun opzet om de Palestijnse bevolking op te sluiten in een klein stukje van hun historisch thuisland.

De constructie van deze zones betekent tevens het stelen van landbouwgrond. In april 2014 hadden boeren die vastberaden waren om te blijven werken in de gebieden aangeduid voor deze zones, een besluit tot onteigening ontvangen van de Palestijnse Autoriteit (PA).

"Het is niet de eerste keer dat de PA aantoont dat ze meer dan enthousiast is om eerder Israël en de grote bedrijven te dienen, dan de rechten te verdedigen van de eigen Palestijnse bevolking."

Deze industriële zones – in Bethlehem, Jericho, Jenin en Hebron – liggen in gebieden die op papier onder Palestijnse bevoegdheid werden geplaatst door de akkoorden van Oslo van 1993. Toch is het belangrijk op te merken dat Israël daarvoor al sweatshops had opgezet in de Joodse koloniale nederzettingen, die werden gebouwd op de Westelijke Jordaanoever. Bedrijven actief in deze nederzettingen hebben dikwijls de loon- en milieuwetgeving, die van toepassing is in Israël, omzeild.

Vele aspecten van het werk van Blair in het Midden-Oosten zijn obsceen. Een 'vredesgezant' is daadwerkelijk Palestijnen aan het aansporen om de militaire bezetters te imiteren. Een voormalige leider van Labour – een partij hecht verbonden met de strijd voor de rechten van de werknemers – is deze uitbating aan het verpakken als ‘vooruitgang’.

David Cronin, onafhankelijk onderzoeksjournalist, zijn blog is http://dvcronin.blogspot.be/.

Het artikel Tony Blair and the corporate capture of Palestine verscheen bij Middle East Eye en werd vertaald door Bavo Vanoost. Het kan worden overgenomen voor niet-commerciële doeleinden, mits weblink naar het origineel en naar deze vertaling.

David Cronin