Foto: Kristian Buus

Tijdens de persconferentie bij Amnesty International in Londen presenteerde de jurist Michael Mansfield de slotconclusies toe van de sessie in Londen. Hieronder een beknopte vertaling ervan:

"Ook bedrijven zijn verantwoordelijk voor, medeplichtig zelfs, aan schendingen van het internationaal recht door Israel. Voorbeelden zijn: wapenleverantie, constructie en onderhoud van de illegale muur, en dienstverlening (met name op financieel gebied) aan de illegale nederzettingen in de contekst van Israels bezetting van Palestijns grondgebied.

Dit is niet alleen moreel verwerpelijk, maar stelt de bedrijven ook bloot aan juridische aansprakelijkheid wegens ernstige schendingen van de mensenrechten en internationaal humanitair recht.

De internationale gemeenschap is er duidelijk over dat Israel zijn internationale verplichtingen op flagrante manier overtreedt, maar laat na om hiertegen op te treden. De betrokkenheid van bedrijven hierbij plaatst deze "aan de verkeerde kant van de internationale opinie, de moraal en de wet".

De belangrijkste vragen die de jury in Londen onderzocht waren:

• aan welke Israelische schendingen van het internationaal recht zijn bedrijven medeplichtig?
• wat zijn de juridische gevolgen voor bedrijven die steun verlenen bij deze schendingen?
• welke maatregelen zijn beschikbaar en welke verplichtingen hebben staten tegenover medeplichtigheid van bedrijven?

Het eindverslag van de sessie van het Tribunaal in Londen zal begin december 2010 beschikbaar zijn, en zal niet alleen een overzicht geven van de belangrijkste getuigenissen die ten overstaan van de jury zijn gedaan, maar zal ook specifieke juridische en niet-juridische gevolgen en maatregelen identificeren.

Doordat staten, ondanks de vereisten van het internationaal recht, geen adequate actie ondernemen om een eind te maken aan Israels illegale handelingen, en medeplichtige bedrijven niet tegen het licht houden, hebben burgers zelf actie moeten ondernemen om verandering tot stand te brengen. Hieronder valt een breed spectrum van activiteiten ter ondersteuning van de Palestijnse oproep tot boycot, desinvesteren en sancties (BDS). Het Russell Tribunaal roept staten op de rechten te beschermen van degenen die dergelijke toegestane acties ondernemen.

Twaalf bedrijven en de EU waren uitgenodigd om de sessie in Londen bij te wonen, maar zijn niet gekomen. Het Tribunaal heeft schriftelijke reacties ontvangen van drie bedrijven en van de EU.

Het Tribunaal concludeerde dat  o.a. de volgende bedrijven mogelijk medeplichtig zijn:

• G4S, een Brits-Deens bedrijf dat scanning apparatuur beschikbaar maakt
• Elbit Systems, een grote Israelische multinational, producent van militaire technologie die eerst door de Israelische leger wordt uitgetest in actieve gevechtssituaties alvorens deze wereldwijd te marketen. Het bedrijf produceert met name UAVs (onbemande gevechtsvliegtuigen of drones) die voor elke gerichte aanval een tienvoud aan "collateral damage" aanrichten. Het Noorse overheidspensioenfonds heeft inmiddels zijn investeringen uit Elbit teruggetrokken
• Caterpillar, in dit verband bekend om zijn militaire D9 bulldozers die op grote schaal worden ingezet voor verwoesting van Palestijnse huizen, bouw van muur en nederzettingen en oorlogshandelingen in de dichtbevolkte gebieden van Gaza
• Cement Roadstone Holdings, een Iers bedrijf, voor 25% eigenaar van het Israelische Mashav Initiative and development Ltd dat op zijn beurt eigenaar is van Nesher Cement Enterprises Ltd, Israels enige cementproducent dat 75-90% van alle cementleveranties in Israel en de bezette Palestijnse gebieden voor zijn rekening neemt, die onder andere wordt gebruikt voor de illegale bouw van de muur.
• Dexia, een Frans-Belgisch bedrijf dat de illegale nederzettingen financiert via zijn dochteronderneming Dexia Israel Public Finance Ltd
• Veolia Transport, een Frans bedrijf dat betrokken is bij de constructie van de East jerusalem light railway, en deze binnenkort zal runnen. Veolia runt ook busdiensten naar illegale Israelische nederzettingen
• Carmel Agrexco, een Israelische onderneming die landbouwproducten uitvoert o.a. sinaasappels, olijven, en avocado's vanuit illegale nederzettingen.

G4S, Elbit Systems en Caterpillar geven het gebruik van hun apparatuur tijdens de aanval op Gaza zonder schaamte toe en maken er gebruik van in hun reclame-uitingen.

Voor slachtoffers van deze medeplichtige bedrijven is het mogelijk civiele claims tegen deze bedrijven in te brengen in landen waar deze bedrijven een aanwezigheid van betekenis hebben. Ook zijn strafzaken tegen hen mogelijk voor inbreuken op binnenlands recht (witwassen van geld of verzwijging) of voor het plegen van internationale misdrijven bijvoorbeeld het plunderen van natuurlijke hulpbronnen. Dit staat los van universele jurisdictie of rechtspraak door het Internationaal Strafhof.  In de volledige conclusies van de Londense sessie van het Tribunaal zullen gedetailleerde voorbeelden worden opgenomen van dergelijke rechtszaken alsmede maatschappelijke actie waaronder BDS die ertoe kan leiden dat bedrijven hun verantwoordelijkheid nemen.

Er zijn nog twee sessies van het Tribunaal voorzien gedurende de komende twee jaar. De volgende sessie zal plaatsvinden in Zuid Afrika waar zal worden onderzocht of en in hoeverre het misdrijf van apartheid aan Israel kan worden toegeschreven.

Uitgebreide achtergronddokumentie van de sessie in Londen is te vinden op de site van het Russell Tribunaal

Hier de afrondende persconferentie in beeld

http://www.ustream.tv/recorded/11020954

En zie de 'Londen-site'.

Voorts beelden van 20 en 21 november:

Hugh Lanning van PCS (*), PGFTU’s Wael Natheef  (**) e.a. (London Day 1 Morning excerpt)
http://www.ustream.tv/recorded/10975710

Adri Nieuwhof e.a. (London Day 1 Afternoon Part 1)
http://www.ustream.tv/recorded/10977806

Ahava, Phon van den Biesen e.a. (London Day 2 Afternoon Part 2)
http://www.ustream.tv/recorded/10979722

Shir Hever van AIC (London Day 2 Afternoon Part 1)
http://www.ustream.tv/recorded/11002113

Stéphane Hessel, Mario Franssen, John Hilary van War on Want (London Day 2 Afternoon Part 2)
http://www.ustream.tv/recorded/11005323