Vnnr: Liesbeth Zegveld, Amin Abu Rached en Anne de Jong tijdens de persconferentie. Foto: Wim Lankamp

Anne de Jong, zelf aan het promoveren bij SOAS (School of Oriental en African Studies), maakt een studie van geweldloos verzet. Ze wilde dit niet alleen bestuderen vanuit de leeszaal van de bibliotheek, maar ook  door zelf deel te nemen in geweldloze actie. Wat haar drijft is haar betrokkenheid bij de Mensenrechten.

Ze zat "samen met twee andere meiden" op het dek van de Challenger toen ze twee Israelische marineschepen zag naderen achter de Turkse boot de Mavi Marmara, met twee helicopters boven hen. Nog vóór het bereiken van de Mavi Marmara werd die met geluidsbommen benaderd, en gelijk werd het vuur geopend. Ze hoorde een oproep: "Challenger, get the news out". De Challenger gaf vol gas, maar werd achtervolgd en zelf ook bestookt met geluidsbommen. De drie meiden besloten binnen te gaan zitten met de handen omhoog, om duidelijk te maken dat ze geen bedreiging vormden. De boot werd geënterd, de glazen pui werd kapotgeschoten, de Belgische, Griet,  kreeg een rubber kogel tegen haar neus en bloedde hevig. Ze werden opgepakt door 4 Israelische soldaten, met de benen over de railing gezet, kregen een kap over het hoofd, hun handen werden vastgebonden, en daana werden ze op hun knieën gezet.

Foto: Wim Lankamp

Anne zei tegen een soldaat die een bivakmuts op had "Laat je gezicht zien". En ze vroeg hem "Zal je moeder vanavond trots op je zijn?  Eenmaal aan land gekomen werd ze tegen haar zin naar de gevangenis gebracht. Op haar gezwollen polsen werd gedwongen ijs gedaan.

Amin Abu Rached, een Nederlandse Palestijn die al 20 jaar in Nederland woont, zat op een Griekse boot: "Er waren 60 nationaliteiten die deelnamen aan de vloot. Op Rhodos werd vóór vertrek alle bagage door de authoriteiten onderzocht. Op zee, midden in de nacht kwamen er 4 Israelische commandoboten op ons af, met alle soorten wapens. We moesten op de grond gaan liggen. Ik werd met een stok op mijn rug geslagen. Er waren meer dan 40 commando's. De kapitein werd afgetuigd met stokken, zijn gezicht zat onder het bloed, en zijn oor leek wel los te zitten".

Een commando wilde Amin's polsen aan elkaar binden, maar dat lukte niet, want Amin mist zijn rechter arm (die verloor hij in de strijd in Libanon). Hij werd met zijn andere arm vastgebonden aan de railing. Hij vroeg: "Hoe ver is het nog naar de grens?" Hij hoorde dat het 53 mijl ver weg was. Het duurde 7 uur voordat ze aankwamen in Ashdod. Het was duidelijk ver buiten Israels territoriale wateren.

"In Ashdod was het echt oorlog". Hij kreeg alle soorten interviews en werd verhoord in een aparte kamer. Toen ze hoorden dat hij Nederlandse Palestijn was zei de ondervrager: "Ik behandel je als Palestijn, niet als Nederlander". Amin weigerde te tekenen dat hij Israel illegaal was binnengekomen. De Griekse boot waarop hij zat was immers illegaal opgebracht. Ook weigerde hij een vingerafdruk te geven. Ze drukten twee keer zijn hoofd tegen de tafel. Daarna bracht hij wat over is van zijn rechterarm naar de tafel en maakte een gebaar. Daarna brachten ze hem naar de gevangenis van Ashdod.

Anne mocht na lang soebatten 1 minuut naar huis telefoneren om te laten weten dat ze er nog was. Ze kreeg geen bezoek van de Nederlandse ambassade en een advocaat werd haar geweigerd. "De ambassade en advocaten hebben geen zin om bij u langs te komen", zeiden ze. De dokter verklaarde dat haar kneuzingen veroorzaakt door een rubber kogel het gevolg waren van een insektenbeet. Anne weigerde te verklaren dat ze "op weg naar Israel" was. 's Nachts werd ze elke twee uur wakker gemaakt. Men zette haar psychologisch onder druk door haar ervan te beschuldigen dat ze de leider van de expeditie was, en daarom heel lang zou vastzitten.

Daarna bracht men haar naar Ben Gourion Airport. Daar weigerden zij en Amin alsnog een voor hen onleesbare Hebreeuwse verklaring te ondertekenen. Ze mochten pas als laatsten aan boord, in het vliegtuig naar Istanbul samen met de lijken.

Liesbeth Zegveld, advocaat van Anne en Amin, lichtte de juridische positie toe. Er was sprake van een humanitair konvooi, dat voor vertrek geïnspecteerd was op wapens. De blokkade van Gaza is onrechtmatig, en geldt als een collectieve bestraffing van de bevolking van Gaza. Een vloot met hulpgoederen màg door een blokkade heen. Israel was goed voorbereid, zo constateerde ze tijdens haar recente reis naar Israel en de Bezette gebieden samen met van Agt. Israel wist met wat voor initiatief het te maken had, dat de boot van tevoren was gecontroleerd en dat de opvarenden ongewapende burgers waren. Inspectie op zee mag, maar niet met wapens. Er waren burgers aan boord, geen strijders. De voorbereidingen voor de missie was maandeling in alle transparantie aan de gang. Ieder gebruik van geweld was daarom onrechtmatig.

Volgens Liesbeth Zegveld moet onderzoek naar de toedracht extern gebeuren en kan dit niet aan Israel worden overgelaten. Ook de Nederlandse rechter heeft rechtsmacht en kan met een strafrechtelijk onderzoek komen. Er is een grote schadepost: camera's, laptops etc zijn overboord gegooid, en de achtergehouden bagage moet aan de opvarenden worden geretourneerd. Zegveld gaat ervan uit dat de Nederlandse overheid hier wel achteraan zal gaan. Maar onderzoek naar de toedracht is EU werk, dat stijgt uit boven Nederland. Israel wil tijd rekken, maar er moet snel werk gemaakt worden van het onderzoek. zegt zij.

Amin zegt dat er 60 journalisten mee voeren, op hun camera's staat bewijsmateriaal over de aanval. Die camera's zijn in beslag genomen, en moeten mèt het materiaal terugkomen, zegt hij. Hij voegt toe dat één van de omgekomenen journalist was. De doden zijn van dichtbij door het hoofd geschoten, zegt hij.

Pepijn Brandon (Internationale Socialisten) en Wim Lankamp (Nederlands Palestina Komitee), willen de druk op de politieke partijen opvoeren. Wim Lankamp: hún reactie is ónze kieswijzer". Nederland moet zich inzetten voor een onafhankelijk onderzoek, en opheffing van de blokkade van Gaza. Het vlaggenschip van de vrijheidsvloot de "Rachel Corrie" is onderweg naar Gaza, en Nederland moet zich ervoor inzetten dat dit schip alsnog naar Gaza kan gaan. De boycotcampagne tegen Israelische Apartheid, waar activisten zich wereldwijd voor inzetten, zal worden geïntensiveerd. In Nederland zal de boycot van Israelische producten bij Albert Heijn en elders worden voortgezet.

Er wordt een nieuwe website gelanceerd met informatie over de campagne www.bdsnederland.nl.

Lees ook het relaas van Sarah Colborne, medewerkster van de Britse Palestestine Solidarity Campaign

En zie en hoor Anne de Jong via dit bericht bij K&VdBrink.