Tekst: Drees Koren

“We zijn op de grond gegooid en aan onze haren getrokken,” in de ogen van Ikram Jaballah is de radeloosheid te lezen. In plaats van vandaag bij haar Palestijnse geliefden in Gaza steun te betuigen, zit ze vast in Caïro. Ze mag niet naar Gaza, niet de stad uit en nu is ze ingesloten door de politie op het Tahrir plein.

Tien Nederlanders maken deel uit van de 1400 activisten uit 43 landen die voor de Gaza Freedom March vanuit Caïro richting Gaza zouden vertrekken. De groep is daarmee even groot als het aantal doden exact een jaar geleden tijdens de bombardementen van Israël op de Gazastrook.

Om tien uur vanmorgen (31/12) zou de mars starten, samen met 50 000 Gazanen zelf aan de andere kant van de grens. Die zullen vandaag tevergeefs op hun onbekende vrienden gewacht hebben. De gefrustreerde groep in Caïro is massaal naar het centrale Tahrir plein getrokken. Om 10.00 werden de vlaggen, sjaals en protestborden tevoorschijn gehaald, om 10.03 konden zij geen kant meer op, ingesloten door een haag van agenten. Ze werden met harde hand van de straat gehaald, tegen de grond gewerkt en achter hekken gedrongen. Ook onwetende voorbijgangers worden direct tegengehouden. “I am just a tourist,” schreeuwen zij vanaf het asfalt tegen de uniformen.

Van vreedzaam marcheren in de geest van Gandhi en Mandela komt weinig terecht. Egypte veranderde telkens van gedachte als het op de Gaze Freedom March aankwam. De bouw van de muur bij de grensovergang bij Raffah veroorzaakte volgens de Egyptische overheid genoeg onrust om de grens te sluiten. Die onrust verplaatste zich naar de honderden protestanten in Egypte. Driehonderd Fransen bezetten drie nachten lang de Franse ambassade, evenzoveel deelnemers uit de hele wereld trok maandag naar het kantoor van de VN om daar met spandoeken, vlaggen en trommels om voor vrijheid in Gaza te strijden.

‘Verdeel en heers’ dat is volgens de Nederlanders de tactiek van Egypte. Mubarak zegde woensdagavond toe dat honderd van de 1400 demonstranten naar Gaza mocht, een enkeling per land, een voor de Nederlandse groep; Ikram Jaballah. “Een oudejaarscadeau voor mevrouw Mubarak,” luidde de verklaring. De Egyptische minister van Buitenlandse Zaken voegde eraan toe dat alle actievoerders een gevaar voor de Egyptenaren vormden. “We zijn hier om de Gazanen te steunen, dat kunnen we alleen met zijn allen,” reageerden de Franse en Zuid-Afrikaanse actievoerders. Zij weigerden mee te werken. Op het allerlaatste moment besloot de organisatie van de Gaza Freedom March dat zij gelijk hadden en ging bij nader inzien niet op het aanbod van Mubarak in.

Zeven Nederlanders probeerden op eigen houtje via sluiproutes naar Al-Arish, 35 kilometer van de Raffah grens te gaan. Zij werden aangehouden bij de controleposten onderweg en teruggestuurd. Moeder Amania, haar man Amin en haar kinderen Ieman (19) en Israa (11) zijn Nederlandse deelnemers van Palestijnse afkomst. Ze hoopten donderdag hun land eindelijk (terug) te zien. “Nog tweehonderd kilometer en we mogen niet verder! Ik ben heel verdrietig.” Ze riskeerde met haar tocht een groter risico, zoals de groep Spaanse activisten dinsdag ondervond toen zij in Al-Arish onder huisarrest in hun hotel werden gesteld.

Nu staat Amania met haar man en kinderen achter het hek op het Tahrir plein te zingen voor hun land. Haar gedachten zijn bij de verschrikkelijke beelden van de Palestijnse zender El Aqsa, vertelt ze. Daar heeft ze de afgelopen dagen elk uur kunnen zien wat er met haar familie en vrienden gebeurt is. Ze doelt op de huizen die tot gruis gebombardeerd zijn en de kinderlijkjes op een rij, als vermoorde getuigen van het geweld. “Vandaag is de situatie niet veel beter,” weet ze. Medicijnen in de apotheken raken op, kinderen drinken vuil water en niemand komt het land uit. “Ze zitten in een openluchtgevangenis,” benadrukte Gretta Duisenberg woensdag nog. Amania: “Wie luistert naar hen? De wereld is ze vergeten. En Egypte is net zo erg als Israël, ze willen ons niet helpen.”